Horloges in de prijsklasse vanaf zo’n 30.000 euro zijn in de onderwereld geliefd als ruilmiddel. ‘Klokkies’ worden ze daar genoemd. Sommigen doen er een moord voor, of worden ervoor vermoord. In het proces tegen Willem Holleeder duiken de precisie-uurwerken van veelal Zwitserse makelij te pas en te onpas op. Bijvoorbeeld bij de boete die Heinekenontvoerders Cor van Hout en Willem Holleeder moesten betalen aan de levensgevaarlijke criminelen Sam Klepper en John Mieremet. Omdat Cor in een kledingzaak in de PC Hooftstraat John Mieremet had uitgescholden voor “schele hond.”
Holleeder: “Astrid wil altijd aandacht hebben. Wat ze nu heb, maar de hoofdmoot is geld. Dat heeft ze nooit gehad. ‘Ik wil ook leven zoals jij en Sonja,’ heeft ze altijd gezegd. Nu heeft ze geld, ze zal er wel achter kommen dat dat niks waard is.”
Rechter: “Geld is een beetje de as waar alles om draait.”
Holleeder: “Dat is ook zo, het gaat om geld (…) Astrid is altijd een buitenstaander geweest, die zei: ‘Ik wil dat ook, zoals Sonja, die spulletjes, klokkies, auto’s.’ Nou ken ze dat kopen. Ik hoop dat ze er gelukkig mee is.”
Tijdens het in februari 2018 in de Bunker begonnen proces tegen Willem Holleeder, die wordt verdacht van het opdracht geven voor liquidaties, gaat het veel over geld. En over mooie dingen. Klokkies. Peperdure horloges. Zijn zussen Astrid en Sonja beschuldigen hem ervan dat hij het geld van de erfenis van Cor van Hout – de partner van Sonja – wilde inpikken. Astrid wilde ook ‘klokkies’. Zegt broer Willem. “Nou ken ze dat kopen.” Daarmee doelt hij op de boeken die Astrid schreef over de ruzie met broer Willem. Van het boek Judaszijn al rond een half miljoen exemplaren verkocht.
Veel criminelen hebben iets met peperdure horloges. Audemars Piquet, Rolexen, liefst van een ‘limited edition’. Met prijzen die in sommige gevallen oplopen tot boven de 100.000 euro per stuk. De ‘klokkies’ hebben verschillende functies. Als cadeau aan vrouw of vriendin, als betaalmiddel, als onderpand.
Grote jongen
In 1996 moesten Holleeder en Van Hout twee horloges cadeau doen aan de beruchte criminelen John Mieremet en Sam Klepper. Nadat Cor en Willem hun straf hadden uitgezeten voor de Heinekenontvoering, kwamen ze in aanvaring met dit duo, dat tijdens hun afwezigheid kans had gezien de macht te grijpen in de Amsterdamse onderwereld. Cor van Hout was bepaald niet onder de indruk. Hij kende hen nog uit de tijd dat Sam en John de hulpjes waren van maffiabaas Klaas Bruinsma en had geen enkel respect voor de twee. Cor voelde zichzelf de grote jongen. Daar kwam bij dat als hij gedronken had – wat hij veel deed – hij behoorlijk vervelend kon doen en mensen beledigde. Hij had Sam Klepper al eens belachelijk gemaakt toen die met een wapen in café Arie in de Jordaan op de proppen was gekomen. Klepper was er zo trots op als een pauw, Cor noemde het ‘een berg roest uit de Tweede Wereldoorlog.’
Schele hond
Beide duo’s waren kind aan huis bij de sjieke herenmodezaak König in de PC Hooftstraat in Amsterdam. Klepper en Mieremet waren wel klanten die hier veel besteedden – ze hadden geld genoeg – maar erg geliefd waren ze er niet. Toen ze een keer naar hun idee te weinig korting hadden gekregen, schoten ze een stel etalagepoppen aan flarden. Bij een andere gelegenheid waren ze alle vier tegelijk in de zaak en daarbij noemde Cor – die al weer een behoorlijke slok op zal hebben gehad – John Mieremet ‘schele hond’. Het is een feit dat Mieremet loensde, maar in heel Amsterdam was er niemand die dat in zijn gezicht durfde zeggen. Behalve Cor.
Niet lang daarna kregen Cor en Willem te horen dat Cor op de dodenlijst stond van Sam en John. Zogenaamd voor betrokkenheid bij een drugstransport dat fout was gegaan, maar niemand wist iets van zo’n transport, het was duidelijk dat dit alleen als stok werd gebruikt om de hond te kunnen slaan. Cor nam het niet al te serieus. Willem Holleeder wel: hij kende de reputatie van Sam en John maar al te goed. Hij had inmiddels zakelijk afscheid genomen van Cor: hij vond het te gevaarlijk worden, door al die beledigingen die Cor in dronken buien rondstrooide.
Deurloostraat
Willem had zich aangesloten bij de groep van Klepper en Mieremet, uit veiligheidsoverwegingen. Cor dook, na het bekend worden van de dreiging, wel een beetje onder, maar kwam op gezette tijden toch gewoon naar zijn vaste adres in de Deurloostraat in Amsterdam, waar Sonja met hun kinderen woonde. In maart 1996 volgt daar een aanslag op hem, die gedeeltelijk mislukt: hij wordt wel in zijn gezicht geraakt, maar overleeft. Na operaties duikt hij onder in Frankrijk.
Daarmee is de kous nog niet af. Hij krijgt te horen dat hij en Holleeder 1 miljoen gulden boete moeten betalen aan Sam en John, plus twee dure horloges.
Tijdens het proces in de Bunker zegt Holleeder hierover dat hij samen met Mink Kok – een bekende topcrimineel – bij Sam Klepper is geweest om het op te lossen. “Er is gewoon gezegd: je moet een miljoen betalen. Ik stond voor de keuze: of het wordt een bloedbad, of je betaalt. Bij een bloedbad zou iedereen in gevaar komen.”
Cor was nog altijd woedend en weigerde ook maar iets te betalen.
Holleeder: “Ik vond dat van Cor egoïstisch. Het was best vervelend dat hij neergeschoten was, maar hij had het er wel zelf naar gemaakt.”
Officier van justitie Lars Stempher vindt het de omgekeerde wereld: “Als ik iemand beledigd zou hebben, en er wordt op mij geschoten en daarna krijg ik het verzoek een miljoen af te tikken, dan zou ik daar toch serieus moeite mee hebben.”
Holleeder: “Ik ook. In eerste aanleg dacht ik dat we een miljoen zouden krijgen. Je kunt er alles van vinden. Cor wilde het niet oplossen, ik heb er niet voor gekozen er met Cor liquidaties tegenover te stellen. Het is zuur dat als je voor flikker bent geschoten, dat je moet betalen. Daar heb ik ook nog begrip voor.”
Doorzeuren
Cor en Willem hadden zakelijke belangen met Robbie Grifhorst, alias de Bouwvakker, die het losgeld van de ontvoering voor hen had geïnvesteerd in onroerend goed. Holleeder besloot samen met Grifhorst te betalen, ook het deel van Cor. Maar volgens Holleeder bleef Cor doorgaan met zeuren. Hij liet aan iedereen die het wilde horen weten: “Ik betaal alleen met lood!”
Holleeder: “Als je weet wie Klepper en Mieremet op dat moment waren… Klepper had liever gehad dat het wel geëscaleerd was, die vond het prachtig, dat soort flauwekul. Ik begrijp best dat Cor dat zuur vond, maar hij moet zich ook realiseren dat hij zich overal heeft misdragen en dat het dan een keer fout gaat.”
Holleeder had het bedrag van één miljoen in gedeeltes aan Klepper betaald. Officier van justitie Sabine Tammes vroeg: “En de klokjes, wanneer heeft u die dan gegeven?”
Holleeder: “Daarna.”
Tammes: “Wat waren dat voor klokjes?”
Holleeder: “Ik heb er twee gekocht op het Waterlooplein, de goedkoopste die er waren. Rolexjes, daar waren ze niet blij mee.”
Het ergste gevaar was daarmee geweken, maar Cor was toch nog niet veilig. In 2000 volgde er een nieuwe aanslag, die ook mislukte. Bij de derde aanslag, in 2003, werd hij uiteindelijk definitief vermoord.
DE PECHVOGEL MET MOOIE HORLOGES
In november 2014 is in Haarlem het geruchtmakende Andes-proces, tegen onder anderen Danny K. en freefighter Dick V., die worden verdacht van witwassen van crimineel geld. In hun kielzog zijn de bazen van twee Amsterdamse leveranciers van ‘klokkies’ aangehouden. Topcriminelen waren kind aan huis bij Precision Watches en Exclusive Watches. In mei 2018 liep het slecht af met Jurgen Dankers, van Exclusive Watches: hij zag geen licht meer aan het eind van de tunnel, nadat hij als gevolg van zijn arrestatie zijn bedrijf te gronde had zien gaan.
In het boek Moord, doodslag en andere zaken van advocaat Yehudi Moszkowicz, dat toen nog niet was verschenen, wordt het proces tegen Jurgen Dankers beschreven, in het hoofdstuk De pechvogel met mooie horloges. Hij noemt hem daar Mark. “Een succesvol handelaar en dat is hem aan te zien. Zijn merkkleding, gebruinde gelaat en mooie auto verraden dat het hem voor de wind gaat. Mark zit in de horloges, en dan niet het bescheiden segment. Een instapmodel heeft bij hem de prijs van een modale gezinsauto, voor zijn toppers hebben de meeste mensen een tweede of derde hypotheek nodig.”
In het hoofdstuk beschrijft hij hoe Mark/Jurgen en zijn kantoorgenoot hun klanten ontvangen in een fraai kantoortje in Amsterdam-Zuid. “Het is een bont gezelschap dat over de vloer komt. Uiteraard allemaal mensen die het nodige te besteden hebben. Maar de wereld van de dure uurwerken trekt ook wat meer ‘kleurrijke’ figuren aan. Mensen met grote vermogens maar soms geen officiële bron van inkomsten. Contact met enkele van deze heren zal Mark bijna de das omdoen. Het zal uiteindelijk zelfs leiden tot zijn arrestatie.”
Door de negatieve media-aandacht blijven klanten weg en bestaande klanten vragen hun horloges terug die ze via hem wilden verkopen. Maar dat kan niet meer. Justitie heeft zijn hele handelsvoorraad, ter waarde van enkele tonnen, in beslag genomen. “Binnen enkele weken is alles waar hij jaren aan heeft gewerkt verdampt.”
Het Openbaar Ministerie merkt hem aan als lid van een criminele organisatie, waarbij de namen van Willem Holleeder, Danny K. en Dick V. worden genoemd. Holleeder in een bijrol, het gaat vooral om de andere twee.
Het kantoor wordt 2,5 jaar afgeluisterd. Yehudi Moszkowicz, als advocaat van Jurgen, krijgt de gesprekken aangeleverd op twaalf dvd’s. Hij moet ze allemaal afluisteren. “Wat ik hoor is een eindeloze stroom Amsterdamse gezelligheid. De heren kletsen wat af op het kantoor. Over voetbal, feestjes en natuurlijk horloges. En er staan enkele kleurrijke anekdotes op de band over legendarische matpartijen waar de twee klanten naar eigen zeggen bij betrokken zijn. Tegenstanders gaan in die gesprekken uiteraard allemaal ‘gestrekt’. In een van de anekdotes wordt beschreven hoe een man in een strandtent vijf keer in het gezicht wordt geslagen met een leeg bierfust. ‘Lachen was dat.’”
Nattigheid
Mark/Jurgen heeft aanvankelijk geen idee met wie hij te maken heeft, maar na verloop van tijd voelt hij nattigheid. Een jaar voor zijn arrestatie breekt hij met zijn kantoorgenoot. Bij de rechtbank wordt hij veroordeeld tot vijf maanden.
In hoger beroep draait het vooral om één zin. Ergens in alle afgeluisterde gesprekken heeft Danny tegenover iemand gezegd ‘nog dertig ruggen van Mark te krijgen’. De rechter gaat ervan uit dat dit om ‘Mark’ (Jurgen Dankers) gaat. Net als in het vonnis van de rechtbank. De advocaat grijpt naar het zwaarste middel dat er is, om dit misverstand uit de weg te ruimen: hij wraakt het Hof. Dan geeft de rechter toe dat het een vergissing was. Het wraken gaat niet door, het hof is nu wel doordrongen van de fout. Uiteindelijk wordt Mark/Jurgen vrijgesproken. De laatste regels van het hoofdstuk: “Mark kan weer verder met zijn leven, maar zijn handel is stuk. Zoals wel vaker is dit dus een overwinning met een bijsmaak.”
Nog vóór het verschijnen van het boek blijkt de ‘bijsmaak’ erger dan iemand had kunnen bedenken.
Moord, doodslag en andere verhalen. Door Yehudi Moszkowicz. Singel Uitgeverijen