Ufogas, het bedrijf dat per bakfiets lachgas bezorgt in de Amsterdamse binnenstad, heeft voor een bedrag van 200.000 euro aan dwangsommen binnen van de gemeente Amsterdam. “Het is een kwestie tussen burgemeester Femke Halsema en mij,” zegt eigenaar Deniz Üresin (25). “Ik ga door tot de teller op 1 miljoen euro staat. Ik doe niks illegaals.”
De boetes zijn overtredingen van de algemene plaatselijke verordening. Volgens de gemeente heeft Ufogas een ventvergunning nodig, maar Deniz vond een maas in de wet: hij heeft een koeriersbedrijf en levert op bestelling. Daarmee vervalt de vergunningsplicht: “Als Ufogas niet mag van de gemeente, geldt dat ook voor andere bezorgbedrijven.” Inmiddels heeft hij ook een gebiedsverbod. Hij mag niet meer in het centrum van Amsterdam komen. Het interview met hem vond dan ook plaats in Osdorp, buiten het verboden gebied.
Waar, wanneer en waarom ben je geboren?
In Amsterdam in 1994. Daar heb ik zeven jaar gewoond, met mijn ouders en mijn zusje. Door familieomstandigheden ben ik daarna ver buiten de bewoonde wereld beland. Onze ouders gingen scheiden. Mijn zus en ik gingen naar mijn opa en oma in Cesme, zo’n 150 kilometer van Izmir. Zij hadden daar een restaurantje.
Dat was even wennen…
Een open gevangenis. Een heel ander leven. We woonden in een appartement met twee verdiepingen. We woonden bij de ouders van mijn moeder. Zij kwam daar vandaan. Mijn vader komt uit Istanboel. Hij is half Armeens. Het waren moeilijke jaren. Ik moest daar naar school. Ik moest Turks spreken, maar ik kende bijna geen Turks, alleen Nederlands. Ik was daar de enige die uit het buitenland kwam. Mijn zusje was toen vier, zij had minder problemen. Ik kwam daar in groep acht.
Nederland was ver weg?
Je kon daar niks van Nederland volgen. Genieten van het leven en vrijheid, zoals in Nederland, dat is er daar niet, dat is niet te vergelijken. Je kon daar wel voetballen, maar op een modderveld. Na de basisschool ging ik naar het lyceum, maar ik had altijd het gevoel: “Ik moet hier weg, ik word gek.” Op school werd elke maandagmorgen en vrijdagmiddag het volkslied gezongen. Heel nationalistisch.
Geen onderlinge strijd: Koerden, Armeniërs?
Nee, dat was daar helemaal geen probleem. Iedereen ging goed met elkaar om, dat speelde daar niet. Er is wel een keer een terreuraanslag geweest op Cesme, maar wij zijn toen niet getroffen. Ik was aan de kust, ik hoorde de knal. In juli 2005 zijn er twee aanslagen geweest in Turkse badplaatsen die met elkaar in verband worden gebracht: een bompakket in een minibus in Kusadasi waarbij vijf mensen om het leven kwamen en een aanslag in Cesme waar 21 gewonden vielen. De extremistische groepering Koerdische Bevrijdings Haviken eiste de aanslag op.
Nog iets te doen buiten schooltijd?
Werken in het restaurant van opa en oma. Ze kunnen goed koken. Vooral met vis. Ik ging daar altijd helpen, wat moest je anders doen? Ik besefte toen wel waarom we elke dag met 30 kilo aan boeken naar school moesten lopen. Je kon de boeken niet op school in een kluisje doen of zo, je moest ze elke dag allemaal meenemen. Dat was om alvast te trainen voor soldaat. Focking slim, eigenlijk geniaal. De school was in feite een gevangenis, met twee portiers. Je mocht niks. In elk geval niet roken. En bij het minste of geringste kreeg je klappen.
Hoe was het contact met de ouders?
We gingen elke jaar één keer naar Nederland, in de krokusvakantie. Naar mijn moeder in Amsterdam. En we hadden wel telefonisch contact. Ik heb tot lyceum 1 in Turkije gestudeerd. In 2009, toen ik vijftien was, zijn mijn zusje en ik naar Nederland gegaan, we wilden daar echt weg. Het werd voor mijn opa en oma ook wat te veel, twee jonge kinderen opvoeden. We gingen naar onze moeder in Amsterdam. Ik ging naar school, schakelklas havo/vwo. Dat viel heel erg tegen. Ik kon geen Nederlands meer. Ik maakte veel grammaticale fouten, ik had op dat gebied echt een achterstand. Daarvoor werden bij bijna elk vak punten afgetrokken. Ik wist bijvoorbeeld jarenlang niet wat het woord kwetsbaar was, welke betekenis dat had. Bij examens gaf ik wel de goede antwoorden, maar niet met de goede grammatica. Tot Havo 5 heb ik het volgehouden. Ik wilde juridisch recht gaan studeren, maar toen ben ik afgehaakt.
In berichten op internet kom je over als een nogal radicale politiek betrokken jongere.
Ik kwam in contact met de Turkse jongerengeneratie. Daar heb ik veel geleerd. Leek me leuk politiek te doen, ik kwam met allerlei politici in contact. Daar ben ik heel actief mee geweest. Ik kwam vers uit Turkije, dan word je in een hoek geduwd. Ik had wel politieke ambities. Ik hoorde bij de seculiere patriotten.
Niet-christelijk en vaderlandslievend, dus. Welk vaderland?
Nederland. De AIVD kwam elke keer vragen wat mijn banden waren met Turkije. Ze willen weten of je een gevaar bent voor Nederland of niet. Ik heb de handtekening van koningin Wilhelmina op mijn arm getatoeëerd en de Nederlandse Leeuw. Om aan te geven dat ik achter Nederland sta. Als je in Nederland bent geboren en opgegroeid, ben je een Nederlander, geen Turk. Ik vind dat iedereen die nationalistische shit thuis moet laten. En Nederlanders moeten medeburgers ook als Nederlanders accepteren zodat de integratie bevorderd kan worden. Als je mensen isoleert is het niet gek dat ze zichzelf in een hoek geduwd voelen. Ik begrijp niet waarom het in Nederland zo anders is dan in de Verenigde Staten. Daar komen de mensen ook uit allerlei andere landen, maar in Amerika is iedereen Amerikaan. Een politieman zei tegen mij: “Ik houd niet van jou. Dat je de Nederlandse Leeuw op je arm hebt, maakt je nog geen Nederlander.” Ze zijn niet allemaal zo: er zijn ook goeie politiemensen.
En toen?
Ik ben ondernemer geworden. Ik heb een transportbedrijf opgericht, in de koerierswereld en de groothandel. Ik geef consulting en advies aan ondernemers. Dat ging wel goed. Het eerste jaar was moeilijk, ik begreep geen bal van de wetgeving, maar daar heb me toen heel goed in verdiept.
Tot 2014 was je ook flink bezig met politieke dingen.
Ja. Nevenactiviteiten. Ik had vrienden van verschillende nationaliteiten, die met elkaar in harmonie verkeerden. Nederlanders, een Koerd, een Chinees, een Amerikaan, een Rus, een Joegoslaaf, een Arabier. We hadden het veel over politiek. Ik besefte: het gaat eigenlijk nergens over, dat nationalisme van bijvoorbeeld Turken. Waarom moet een land dat 3000 kilometer verderop ligt hier de strijd aangaan? We moeten de Nederlandse normen en waarden accepteren.
Wanneer begon je met het lachgas?
In november 2018 zag er iets over op internet en toen ben ik dat gaan uitzoeken. Het viel onder de warenwet. Ik heb een leverancier gevonden, een opslagplek gevonden, een klantenkring. Het was negatief in het nieuws, ik heb het groot en professioneel opgepakt. Coffeeshop The Bulldog was mijn inspiratiebron. Daar hebben ze gastheren, is er orde, geen chaos. De overheid wil het nu als drugs gaan zien, maar sinds 2016 valt het onder de warenwet. Ik doe bezorging, op bestelling. Ze kunnen mij niet aanpakken.
Dat doen ze wel. Hoe begon het?
In maart liep ik vrolijk over het Leidseplein en ben ik begonnen met het bezorgen van ballonnen. De klanten moesten ze wel eerst even bestellen. Alles volgens de wet. In april kwam er op het Leidseplein een politieman naar me toe. Ik vertelde: “Ik ben aan het bezorgen.” Ik heb hem alles laten zien en alles uitgelegd. Hij zei: ““Nee, het maakt mij niet uit, ik wil niet dat je hier lachgas gaat bezorgen, dit is mijn domein, het maakt niet uit wat de wet zegt, als jij blijft bezorgen gaan we je aanhouden.” Ik zei: “Meneer, ik doe alles volgens de regels, mijn advocaat heeft alles uitgezocht.” Hij zei: “Dat interesseert me niet, ik wil jou hier niet hebben met je lachgas.” Ik: “Ik heb geen strafblad, niks.” Hij zei: “Je moet altijd naar de politie luisteren!” Ik zei: “We leven toch in een rechtsstaat? Ik begrijp dat ik naar u moet luisteren, maar geef me een goede reden.” Hij zei: “Maakt me geen reet uit, als je niet weggaat, word je gearresteerd.”
Eerst leek de wet aan jouw kant.
Ja. Ik kreeg een boete voor venten. Ze hadden mij opgepakt en mijn fiets en flessen en geld in beslaggenomen. Mijn advocaat heeft bezwaar ingediend, toen heb ik het teruggekregen. Toen ik vrij was, ging ik weer naar het Leidseplein. Op 22 mei was de echte clash met de politie. De flessen werden in beslag genomen, ik kreeg 38 boetes. Voor van alles en nog wat. Een bekeuring voor geen licht op de fiets, terwijl de fiets stilstond. Dat ik geen legitimatie bij me had. Voor de fiets op de stoep. Voor het inhouden van een standplaats. Daar kon ik nog wel om lachen, maar toen begonnen ze over de opiumwet. Ik zei: “Ben je wel goed bij je hoofd?” Lachgas heeft helemaal niks met opium te maken, dat weten zij ook wel en natuurlijk word ik daar nooit voor veroordeeld, maar het blijft wel in je dossier staan, daarom doen ze dat. Ze namen alles in beslag, inclusief drie tanks van 300 euro. Ik kreeg geen bewijs van ontvangst.
Je hebt het idee dat één agent het speciaal op jou gemunt heeft.
Ik ben 40 keer door dezelfde man in de cel gegooid. Pas na twee maanden kwam ik erachter hoe hij heette, hij wilde zich niet legitimeren. Op 22 mei hebben ze me toen hardhandig gearresteerd. Ik kon drie weken lang mijn hand niet goed bewegen. Ze hadden de handboeien extreem hard aangetrokken, ik had heel veel pijn. De GGD heeft dat ook geconstateerd. Ik kreeg ellebogen in mijn gezicht: “Ga je nog een keer lachgas bezorgen?” Pats! Ze wurgden mij door de capuchon zo strak over mijn hoofd te doen dat ik geen adem meer kon halen. Uiteindelijk was er een ambtenaar die zei: “Stoppen nu!” Ik was helemaal van de kaart. Ik werd meegesleurd en in de cel gegooid, ik was helemaal wazig. Ik heb wel aanklachten ingediend.
Geen reden om het op te geven?
What doesn’t kill you, makes you strong. Waar je niet dood van gaat, maakt je sterker. De politie probeert bij de aanhoudingen elke keer over onze voeten te rijden. Bij de politie is iedereen boos. De man die je aanhoudt brengt je boos naar het bureau. De recherche is het ook spuugzat: ze komen mensen tekort, ze kunnen de aangifte niet opnemen. Er is ook ruzie over binnen de politie. “Waarvoor neem je die jongens mee?” Ze willen je ontmoedigen, breken. Als het niet volgens de wet kan, doen ze het op een andere manier. Het zijn in feite nazi-methodes. Omdat de burgemeester zegt dat het niet mag, mag het niet. Ik heb tegen zo’n ambtenaar gezegd: “Als de burgemeester zegt dat je de wet moet overtreden, wat doe je dan?” Ze denken zelf niet na. Er zijn een heleboel illegale lachgasverkopers op straat, die overal troep maken, daar doen ze niks aan, ze moeten alleen mij hebben. De gemeente en de politie laat die anderen expres met rust. Ik zat op 7 en 14 september weer onterecht vast, in een kille deathrow politiecel. 17 uur lang geen licht, geen mensen, geen communicatie.
En nu een gebiedsverbod?
Ja. Voor een maand. Van 28 september tot 28 oktober: 1 maand. Onder meer vanwege mijn motorhandschoenen. Die vallen volgens de gemeente onder de wet wapens en munitie.
En die verwonding in je gezicht?
Die is van een week geleden, op woensdag. Ik had dat gebiedsverbod. Ik was in de buurt van het Raamplein met mijn karretjes bezig. Toen kwam een ambtenaar met een lange baard mij een waarschuwing geven. Hij zei dat het niet goed met me zou aflopen, ik moest weggaan. Ik heb geprotesteerd en geweigerd, “ik ga nergens naar toe, we leven niet in een dictatuur, honden krijgen meer respect dan ik.” Dat mishandelen doen ze in het politiebusje: daar is geen geluidsapparatuur, geen video.
Lukt het om buiten het verboden gebied te blijven?
Vannacht om half drie was ik in de Marnixstraat, kruispunt Lijnbaansgracht. Dat was net buiten het verboden gebied. Ze wilden me grijpen. Ze gingen bellen: “Kunnen we hem meenemen?” Als ik de brug was overgestoken, hadden ze me de oorlog verklaard. Ik stond te praten met een bezorger. Ik vroeg: “Hoe heet je?” Daar lachen ze gewoon om, ze geven hun naam niet. Ik heb iedereen gezegd: “Als de politie wat gaat doen, filmen!”
De agent zei: “Als je je camera pakt, heb je een groot probleem. Je weet wat er de afgelopen keren is gebeurd. Dan gaan we het echt heftig maken.” Ik had geen zin om me dood te laten maken. De bezorger kreeg een bekeuring, voor venten. Maar er was niemand, er was helemaal geen klant. Het is grappig en dramatisch tegelijk. Ik ben een vrolijk persoon, maar alles wordt mij afgepakt, ik kan niet de stad in met mijn vrienden. Ze weten dat ze me formeel niks kunnen maken met dat lachgas. Nu is het persoonlijk tussen Halsema en mij, dat heeft zij ervan gemaakt.
Dit artikel lees je gratis. Je kunt onderaan het artikel wel een kleine bijdrage doen, zodat ik dit soort artikelen kan blijven publiceren
EEN BRIEF AAN DE BURGEMEESTER
Naar aanleiding van de boete van 200.000 euro richt Deniz zich in een brief tot burgemeester Femke Halsema. “Vanaf het moment dat u bent begonnen mij te terroriseren (een paar maanden geleden) met een aantal specifieke ambtenaren van politie, handhaving, gemeente en heel veel papierwerk van de colleges die u met uw wethouders en juristen heeft gehouden, probeer ik al in contact te komen met u om een gesprek aan te gaan. Maar blijkbaar vindt u het niet belangrijk om met uw ondernemers te praten en geeft u ze liever een boete van 200.000 euro en een gebiedsverbod, ik mag net mijn eigen huis nog betreden op Overtoom in het centrum. Mijn huisarts valt in het overlastgebied waardoor ik geen medische hulp of advies kan krijgen voor mijn privézaken.”
Pesten
“Ik heb een volledig legaal bezorgbedrijf. Zijn er niet andere dingen waar u zich beter op kunt focussen in plaats van ondernemers pesten? Van betrouwbare bronnen heb ik gehoord dat er hele colleges geweest zijn met wethouders, juristen en nog veel meer mooie titels om lachgas aan te pakken. Door wie wordt dat allemaal betaald? Het is bijvoorbeeld bekend dat er te weinig handhavers en politieambtenaren zijn om de straten van Amsterdam veilig te houden. Maar waar houdt de gemeente zich mee bezig? Met lachgas en Deniz met zijn bedrijf Ufogas want iemand moet de zondebok zijn.”
“Ik vind het echt absurd dat er in een rechtsstaat zo gehandeld wordt, ik doe alles volgens de wet en toon dit aan maar toch word ik als een crimineel behandeld door u en uw gemeente omdat jullie het er niet mee eens zijn. De recherche en officier van justitie ziet rechtelijk gezien elke keer niks om mij vast te houden. Het is alleen jammer dat ze niet in de nacht werken. Als ik onterecht word opgepakt en in een kille cel word gegooid moet ik de nacht uitzitten tot zij er zijn om mij te vertellen dat ik naar huis mag omdat ik wettelijk gezien niks fout doe.”
Waarom ben ik de dupe van iets dat in het Europese parlement besloten is? Hamburgers verkopen op straat is inderdaad strafbaar dat valt onder venten maar hamburgers bezorgen is legaal kijk maar naar thuisbezorgd, Deliveroo etcetera. Lachgas valt onder de Warenwet.”
Waardeer dit artikel!
De berichten en reportages op deze site zijn gratis. Iedereen vindt dat vanzelfsprekend en misschien is het dat ook wel. Anders dan wellicht wordt gedacht is het bijhouden van deze site amper rendabel. Het wordt dan ook erg op prijs gesteld als er af en toe als waardering een bijdrage wordt gegeven.