Op donderdagavond 8 december 2016 wordt Martin Kok geliquideerd als hij seksclub Boccaccio in Laren verlaat. Eerder die dag is er een mislukte aanslag geweest. Inmiddels is er een verdachte aangehouden, maar of dit de echte dader is, is nog erg onduidelijk. Laat de politie kansen liggen om de zaak op te lossen? Een wat geheimzinnige Nederlander die in Colombia woont, had op de dag voor de moord een afspraak met Martin, maar hij kwam niet opdagen. Nu beweert die man dat justitie hem niet wil horen als getuige omdat ze hem ‘onbetrouwbaar’ vinden.
“Dan steekt hij de straat over naar zijn auto, die geparkeerd staat op de Bernard Zweerskade. Zich verheugend op de avond in zijn favoriete bordeel. Later die middag na de lunch pikt Martin om 17.00 uur Chris H. op. Deze Chris, ook wel Scotty genoemd, verblijft in het CitizenM Hotel in Amsterdam-Zuid.”
Donderdag 8 december 2016 was de laatste dag in het leven van Martin Kok. Veroordeeld voor twee moorden, later vooral bekend geworden door zijn website Vlinderscrime waar hij alle mogelijke en vooral ook onmogelijke berichten over criminaliteit plaatste. Het fragment aan het begint komt uit Kokkie, het boek dat journalist Timo van der Eng over hem schreef. Timo was al geruime tijd bezig met het levensverhaal van Martin, toen zijn onderwerp werd geliquideerd. Het boek werd enige tijd na de dood van Martin uitgebracht.
Over de toedracht van de moord was toen nog niet veel bekend. Geruime tijd later werden camerabeelden vrijgegeven van het hotel en kwamen er meer feiten en omstandigheden aan het licht. Er werd een verdachte aangehouden en in mei 2018 trok een getuige aan de bel, die vond dat hij gehoord moest worden door justitie, maar die had daar weinig oren naar. Wat is daar aan de hand?
Even terug naar die donderdag 8 december. Vanaf een uur of twaalf ’s middags was Martin in de Harbour Club aan de Apollolaan, voor een lunch met een aantal misdaadjournalisten. Een initiatief van Martin: het stak hem dat sommige media – vooral grote kranten – berichten van hem overnamen zonder aan bronvermelding te doen. Hij wilde met collega’s proberen om één blok te vormen. De meeste bekende misdaadverslaggevers waren daarbij aanwezig, behalve die van de kranten waar de problemen mee waren.
Autobom
Tijdens deze lunch kwam dit aspect overigens amper ter sprake, het was vooral een ongedwongen bijeenkomst waarin de verslaggevers wat ervaringen uitwisselden. Er werden wat grapjes gemaakt over of ze daar wel veilig waren. Niet zo gek: op 2 juli 2016 had er een zware bom gezeten onder de auto van Martin, bij restaurant Klein Kalfje aan de Amstel. Dat er toen geen doden zijn gevallen, is achteraf een mirakel. Het bleek een uiterst zwaar explosief, dat als het was ontploft grote schade zou hebben aangericht, waarbij mensen die in de directe omgeving waren weinig kans op overleven hadden.
Martin had een kleine auto (op naam van zijn vader), je kon de bom van buiten zo zien. Vermoedelijk was er iets fout gegaan bij het aanbrengen. De bom was voorzien van een zeer sterke magneet. Zo sterk dat hij meteen al tegen het chassis werd getrokken: hij had verder onder de auto moeten komen. Maar het lukte waarschijnlijk niet meer om hem los te krijgen. Eerder al was de auto van Martin beschoten, toen deze bij zijn woning aan de Marianellastraat in Sloten geparkeerd stond.
Dat Martin onder vuur lag, was bekend. Er waren enkele journalisten om die reden niet aanwezig bij de bijeenkomst: die vonden het te gevaarlijk om bij Martin in de buurt te zijn. Achteraf hadden ze gelijk: Martin werd die dag geobserveerd door een moordcommando. Of dat al bij de Harbour Club was, is niet bekend, maar een paar uur later in elk geval wel.
Achterhoofd
Om half vier vertrok Martin bij de Harbour Club. Om kwart voor vijf kwam hij aan bij het CitizenM hotel, ook in Amsterdam-Zuid. Dat is dicht in de buurt, wat hij in de tussentijd heeft gedaan is niet bekend. Martin had hier afgesproken met Scotty, van het bedrijf dat met pgp-telefoons adverteerde op zijn website. Terwijl zij achter in de bar zaten, kwam er bij de ingang, aan de bar, een jonge man zitten met een capuchon over zijn hoofd.
Toen Martin en Scotty om vijf voor half zeven naar buiten liepen, stond deze man hen buiten op te wachten. Eenmaal buiten haalde hij een vuurwapen tevoorschijn en richtte dat van dichtbij op het achterhoofd van Martin. Waarom hij toen niet heeft geschoten, is onduidelijk. Er wordt gezegd dat het wapen haperde, maar dat had geluid gemaakt, dat zou Martin hebben gehoord. Logischer is dat de schutter het toch te druk vond, dat er net iemand in de buurt liep en hij besloot het er nu bij te laten.
Seksclub
Martin en Scotty vertrekken naar seksclub Boccaccio in Laren, een vaste plek voor Martin. Daar vermaken ze zich een aantal uren prima. Martin stuurt vanaf een bed in het bordeel foto’s van zichzelf naar kennissen. Kort daarna, als ze naar buiten lopen komt er een schutter achter de bomen vandaan, die naar de auto van Martin loopt. Martin zit er net in, Scotty staat verderop te wachten. Hij wordt van dichtbij door zijn hoofd geschoten en heeft geen enkele kans op overleven. De schutter verdwijnt ongezien, er is geen vluchtauto gesignaleerd. Scotty gaat ervan door en wordt pas later door de politie gehoord.
Mocromaffia
Waarom deze professionele huurmoord? Er komen al snel twee mogelijke motieven naar voren. Martin had een aantal kopmannen van de zogenaamde Mocromaffia behoorlijk tegen de haren in gestreken. Beschuldigd van van alles en nog wat, belachelijk gemaakt. Hij was van alle kanten gewaarschuwd dat dit in verkeerde aarde viel en dat hij hier beter mee kon stoppen, maar hij liet zich op dit punt niet van de wijs brengen en ging onverdroten door. Dat is één.
Vergismoord
De andere mogelijkheid: Martin was bezig met onderzoek naar de zogenaamde Rotterdamse Douanegate, over de corrupte douanier Gerrit G., die drugstransporten uit Zuid-Amerika doorsluisde en die daarmee in problemen was gekomen. Een heftige affaire, waarin verschillende liquidaties werden gepleegd. Waaronder de bekende vergismoord op Rob Zweekhorst uit Berkel, op 1 januari 2016, die de pech had dat een verdachte in die drugszaak bij hem in de buurt woonde, een beetje op hem leek en op dezelfde tijd zijn honden uitliet. In die zaak speelt een informant uit Colombia een rol. Hij noemt zich Paul en Cornel de Jaeger, komt oorspronkelijk uit Amsterdam en woont al jaren in Colombia. Hij zegt dat hij voor de Amerikaanse narcoticabrigade werkt, en ook goede contacten heeft met Colombiaanse drugskartels.
Stiekem
Deze Paul had vertrouwelijke dossierstukken van de Douanegate in handen gekregen, door zijn samenwerking met de TCI, Team Criminele Inlichtingen. Paul was in Rotterdam geweest en had stiekem gesprekken opgenomen met de corrupte douanier. Die had hij aan het TCI moeten geven, maar hij had kopieën gemaakt en die had hij aan Martin Kok gestuurd, met de bedoeling dat die ze op zijn website zou zetten. Dat liep allemaal een beetje anders, doordat een Nederlandse informant die gesprekken ook in handen had gekregen en ze had doorgesluisd naar andere media, waardoor Martin deze primeur had gemist.
Maar Paul had meer: bij een inbraak bij een officier van justitie uit deze zaak was een usb-stick buitgemaakt met vertrouwelijke informatie. Paul was bereid dit aan Martin te geven. Hij zou daarvoor naar Nederland komen. Martin betaalde 1000 euro voor een ticket en reserveerde een kamer in hotel Krasnapolski in Amsterdam.
Oponthoud
Op 7 december, de dag vóór de moord, zou Paul op Schiphol aankomen, na een tussenlanding in Spanje. Martin reed naar Schiphol om Paul op te halen, maar die bleek niet te zijn gearriveerd met de doorgegeven vlucht. Paul had geen telefoon bij zich, via zijn Colombiaanse vrouw in Colombia konden er wat berichten worden uitgewisseld. Paul zou in Spanje niet door de douane zijn gekomen vanwege bepaalde problemen en was teruggevlogen naar Colombia. Later vertelde hij dat hij samen met een reisgenoot naar Spanje was gevlogen, dat de reisgenoot geen visum had en niet door de douane mocht en dat ze toen maar met z’n beiden waren teruggegaan.
Het is nooit duidelijk geworden of Paul echt in Spanje is geweest en of hij serieus van plan is geweest naar Nederland te komen, of dat hij zich op het laatste moment had bedacht. Achteraf was hij blij dat hij niet gegaan is: Martin had hem mee willen nemen naar Boccaccio en het is de vraag of hij er dan ongeschonden vanaf was gekomen. Scotty had het geluk dat hij zelf met de auto was, Paul zou ongetwijfeld bij Martin in de auto hebben gezeten en als getuige uit de weg zijn geruimd.
Pizzakoerier
Het wordt dan een hele tijd stil rond deze Paul. Intussen gaat het onderzoek verder en wordt er een verdachte aangehouden: Zakaria A. (24) uit Utrecht, die daar bekendstaat als ‘de schietende pizzakoerier’. In juli 2014 had hij het als pizzakoerier aan de stok gekregen met een 22-jarige man en op hem geschoten, in 2015 werd hij hiervoor veroordeeld. In de zomer van 2016 werd in Overvecht Ranko Skecic geliquideerd. Zakaria werd hiervoor aangehouden, maar vrijgelaten wegens gebrek aan bewijs.
In april 2018 wordt deze Zakaria aangehouden voor betrokkenheid bij de moord op Martin Kok, maar er wordt niet bekendgemaakt wat zijn rol zou zijn geweest. Was hij de schutter die achter Martin aanliep bij het CitizenM Hotel? Was hij de schutter bij Boccaccio? Of wordt hij verdacht van contact met een opdrachtgever, tussenpersoon of een uitvoerder?
Onbetrouwbaar
In mei 2018 duikt Paul uit Colombia ineens weer op, in een interview met NRC Handelsblad.Hij blijkt dan al geruime tijd in Nederland te bivakkeren, op uitnodiging – en kosten – van de advocaten van enkele verdachten in de Rotterdamse douanezaak. De rechtbank wilde hem niet als getuige toevoegen omdat ze hem ‘onbetrouwbaar’ vinden. Hij blijkt een heel verleden te hebben als informant waaruit hij inderdaad niet als erg betrouwbaar overkomt.
Ook het doorsluizen van de stiekem opgenomen gesprekken met corrupte douanier Gerrit G. werd hem door het Openbaar Ministerie en de rechtbank niet in dank afgenomen. Op dit moment dient deze douanezaak in hoger beroep. De advocaten zijn van plan hem hoe dan ook als getuige te laten opdraven, in de hoop dat hij zoveel twijfel kan zaaien over het onderzoek dat dit gunstig uitpakt voor hun cliënten.
In het interview zegt Paul dat hij voor zijn dood veel contact had met Martin Kok, onder andere over de zaak rond de douanier. “Op mijn verzoek gaf een tussenpersoon Kok, op de dag van zijn dood, een usb-stick met informatie over die zaak. Toen dat uitkwam, ben ik gevraagd naar Nederland te komen om daarover te getuigen.”
Tussenpersoon
Of dit inderdaad zo is, moet nog blijken. Niemand weet wie die tussenpersoon is geweest. De enige mogelijkheid om die stick te overhandigen moet op 8 december zijn geweest, de dag van de moord. Paul zou op het vliegveld in Spanje de stick aan iemand gegeven moeten hebben, die hem de volgende dag aan Martin zou hebben gegeven. Geen van de mensen die op 8 december contact hadden met Martin, kan zich daar iets bij voorstellen. Als Martin die stick had gekregen, had hij dat ongetwijfeld gezegd. Het enige mogelijke tijdstip waarop het had gekund, was tussen half vier en kwart voor vijf. Na het vertrek bij de Harbour Club en voor de aankomst bij het CitizenM Hotel.
Paul beweert in het interview dat hij in de zaak van Martin Kok wél als getuige zou worden gehoord. De afspraak was gemaakt, ticket en hotel waren geboekt, maar uiteindelijk ging het niet door “omdat ze mijn veiligheid niet konden garanderen.”
Dat Paul is uitgenodigd voor een verhoor in Nederland, klopt. Vanuit justitie was dit alleen bedoeld om te voorkomen dat ze later het verwijt zouden krijgen dat ze dit losse eindje hadden laten liggen. Het was ook gewoon doorgegaan als hij niet zelf op het laatste moment meer eisen was gaan stellen over zijn beveiliging.
Of Paul inderdaad gehoord gaat worden als getuige in een van de zaken, of beide, is voorlopig nog afwachten. Zijn motief om te getuigen is wel duidelijk: in Colombia loopt hij gevaar, hij wil nu met zijn Colombiaanse vrouw en twee jonge kinderen terug naar Nederland, maar hij heeft hier nogal wat vijanden: in het criminele circuit én bij de opsporingsdiensten.