In Engeland werd het in 2017 verschenen Please, let me go van Caitlin Spencer een bestseller. Ze vertelt hoe ze als meisje van veertien werd geronseld en sindsdien jarenlang stelselmatig gedwongen werd tot seks met duizenden mannen. Het is nu op de Nederlandse markt verschenen. Misdaadjournalist Hendrik Jan Korterink las het en constateert dat er heel wat overeenkomsten zijn met Echte mannen eten geen kaas. Van de Zwolse Maria Mosterd die beweerde dat ze jarenlang was misbruikt door een Afrikaanse loverboy die ze Manou noemde. Korterink ging op onderzoek uit, traceerde Manou en ontdekte dat het verhaal van Maria grotendeels verzonnen was. In Engeland is er nog geen serieus onderzoek gedaan naar het waarheidsgehalte van het boek van Caitlin dat slim aanhaakt bij een wel degelijk bestaand maatschappelijk probleem: grootschalig misbruik van jonge blanke meisjes door Pakistaanse moslimmannen. Zoals dat van Maria Mosterd in even vruchtbare aarde landde: het ook wel degelijk bestaande probleem met loverboys.
“Weet je wat, Caitlin? Ik denk dat ik wel een geschikt baantje voor jou heb – nou ja, als je het juiste meisje ervoor bent, dus. Ik lever modellen voor zeer respectabele catalogi, weet je, geen rotzooi, maar we moeten even kijken of jij bent wat ik zoek. Er is alleen één probleem.” De moed zonk me in de schoenen.
“Er zijn ontzettend veel meisjes die dit graag willen doen – ik zou je op heel korte termijn moeten zien. Denk je dat dat mogelijk is? Kunnen we dat regelen? Er is een oplossing,” zei Gordon. “Maar dat moet je wel willen. Je weet het tegenwoordig niet met meisjes, maar als je een formulier zou willen ondertekenen dat je achttien bent: wie doet je dan nog wat?”
Een fragment uit Alsjeblieft, laat me gaan. Caitlin is niet haar echte naam, voor de rest zou het boek op waarheid zijn gebaseerd. De manier waarop ze in een heel fout verhaal belandt, is haast onvoorstelbaar. Ik was 14 en ik had geld nodig of Ik was 14 en ik verveelde mij waren betere titels geweest. Caitlin reageert op een advertentie op internet voor modellenwerk. Er komt een man van in de dertig langs, ene Gordon. Ze is op dat moment alleen thuis, in het huis waar ze met haar moeder en haar jongere broer Sam woont. ‘Gordon’ laat haar tijdens de fotosessie steeds meer kleding uittrekken.
“Ik vond het doodeng. Ik was verlegen en een wildvreemde vertelde me dat ik mijn shirt moest uittrekken – maar ik deed het wel. Ik deed alles wat hij zei, omdat ik alleen in huis was met een volwassen man die me een ongemakkelijk gevoel gaf, en om het allemaal nog wat erger te maken, zaten we nu ook nog in mijn moeders kamer. Dit was een heel slecht idee en ik voelde me totaal niet aantrekkelijk.”
Eerst blijft ze staan zonder shirt, dan zegt hij dat ze op bed moet gaan liggen. Hij haalt een paar hold-up kousen uit zijn tas, die moet ze aantrekken. Dat doet ze. Gordon maakt nog wat foto’s en zegt: “Trek alles uit.” Ze voelt zich bang en misselijk, maar doet het wel. Dan komt haar broertje Sam de woning binnen met een paar vrienden, voor de lunch. Ze roept: “Niet naar boven komen, Sam, waag het niet! Ik kom net uit bad!”
Naaktfoto’s
Als ze zich omdraait, staat Gordon zijn kleren uit te trekken. “Ik had nog nooit een naakte man gezien – ik schrok me rot. ‘U moet gaan!’ siste ik. ‘U moet nu meteen gaan!’ ‘ Je kunt maar beter stil zijn, want anders hoort je broer je en zal je moeder ontdekken wat je hebt gedaan. Hou je mond en doe wat ik zeg.’ Als je in zo’n situatie belandt – dat je een vreemde man bij je thuis hebt uitgenodigd en naaktfoto’s van je hebt laten nemen – hoe red je je daar, als veertienjarige, weer uit? Onmogelijk.”
Gordon verkracht haar op het bed. Hij gebruikt geen condoom. “Ik had nog nooit seks gehad en dat wist hij. Vanaf dat moment dissocieerde ik snel – ik huilde niet, maar ik wist dat het pijn deed.”
Ze maakt de boel schoon en als Sam en zijn vrienden vertrekken, gaat Gordon er ook vandoor. Hij zegt: “Je wil toch niet dat je moeder erachter komt wat een verdorven kind jij bent, hè? Dat je een vreemde hebt opgebeld? Dat je me hier hebt uitgenodigd? Dat je me binnen hebt gelaten, hebt meegenomen naar deze kamer, je kleren hebt uitgetrokken, mij foto’s hebt laten maken – en de rest. Wat zou ze daar wel niet van zeggen? Je moet goed onthouden dat ik een heleboel foto’s heb die ik haar kan laten zien, die ik wie dan ook kan laten zien trouwens.” Hij gooit haar achteloos een tientje toe: “Koop wat beter ondergoed voor de volgende keer.”
In februari 2008 verscheen Echte mannen eten geen kaas van Maria Mosterd. Het kreeg positieve recensies van onder meer Vrij Nederland, NRC Next en Trouw en op televisie werd haar verhaal in De Wereld Draait Door en in programma’s van Andries Knevel en Paul Rosenmöller als waarheidsgetrouw gebracht. Het was het best verkochte boek van 2008. Het was in de periode dat Nederland in de ban was van loverboys. Maria’s verhaal (“Vier jaar in handen van een loverboy”) landde als Gods Woord in een ouderling.
In het boek van Maria is Manou de loverboy en bendeleider die haar verkracht, misbruikt en aanzet tot prostitutie. In werkelijkheid bleek Manou een asielzoeker uit Guinee, die nooit seks heeft gehad met Maria. Ze had tegen hem gezegd dat ze achttien was. Toen hij ontdekte hij ze nog maar vijftien was, maakte hij de prille verkering uit. Vanaf die tijd ging Maria ‘helemaal los’ met tamelijk foute Antilliaanse jongens en mannen.
Ze beweert dat ze tijdens schooltijd vanuit Zwolle naar adressen in Rotterdam werd gebracht waar mannen tegen betaling seks met haar hadden. Daar was niets van te achterhalen en logistiek gezien vrijwel onmogelijk. Haar meest schokkende relaas uit het boek, dat veel aandacht kreeg in De Wereld Draait Door, gaat over de mishandeling met een rat: het beest was in een emmer op haar buik gezet, waarna met een aansteker de emmer was verhit en het beestje in paniek raakte. Deze scene bleek ze te hebben ‘geleend’ uit een film. Van de mishandelingen was niets te zien.
Ook Caitlin Spencer werd mishandeld.
Ze verandert in een heel korte tijd van een klein meisje in een werkend meisje. Gordon doet regelmatig een beroep op haar en slaat en schopt haar als ze ergens over klaagt of bang is om naar mensen toe te gaan. “Meestal zorgde hij ervoor dat hij me niet op de plekken raakte waar mensen het konden zien, maar niet altijd. Ik weet nog dat ik mijn ribben had gekneusd, waardoor ademhalen erg pijnlijk was.”
Ze belt hem soms op. “Waarom deed ik dat? Het was al erg genoeg dat hij mij opbelde, dus waarom trok ik vrijwillig zijn aandacht naar me toe? Dat heb ik me vaak afgevraagd. Ik denk omdat hij zoveel macht over me had vanwege de foto’s, vanwege de verkrachting, maar volgens mij ook omdat ik gewoon ontzettend zwak was. Ik ben nooit echt voor mezelf opgekomen, en dat had ik daarvoor ook nooit gedaan.”
Op een gegeven moment is ze het zat, na wederom seks met Gordon. “Ik wil dit niet meer!” schreeuwt ze. Hij gaat even weg en komt terug met een grote, dikke ketting. “Hij zwaaide het ding rond en keek me met een grijns aan. Het enige wat ik kon denken was: zwaar. Dat gaat pijn doen, Caitlin. Je bent heel erg dom geweest.”
De eerste klap komt op haar rug, de volgende op haar zij en arm. “Toen van voren af aan: rug, zij, arm, rug, zij, arm.” Als hij klaar is, zegt hij: “Heb je nu je lesje geleerd, stom, klein kreng?” Hij geeft haar nog een schop en zegt: “Jij bepaalt niet wanneer dit is afgelopen. Jij doet gewoon wat ik je zeg. Begrepen?”
Zwanger
Anders dan Caitlin raakt Maria niet zwanger. De Antilliaanse mannen vertellen later dat Maria zelf altijd condooms bij zich had. De eerste zwangerschap van Caitlin wordt bëeindigd in een abortuskliniek. Dan is ze nog maar vijftien en inmiddels een volleerde seksslavin: Gordon brengt haar in contact met tientallen mannen. Met Pasen gaat ze van school. “Inmiddels dissocieerde ik heel erg, en ik weet dat mijn herinneringen gefragmenteerd zijn, maar ik vraag me ook af hoe die mannen het volhielden. Hoe lukte het hun om niet na te denken over wat ze deden? Raakten ze opgewonden van de wetenschap dat ik er nooit voor zou hebben gekozen of dachten ze er gewoon niet over na? Vaders, echtgenoten, broers, grootvaders.”
De klanten zijn overwegend moslimmannen. “Pakistaanse mannen en ze verkrachtten mij omdat ik voor hen niets anders was dan ‘wit uitschot’. Gordon wachtte op me en bracht me naar huis als ik klaar was. Het is onmogelijk dat mijn ouders er niets van wisten, maar ze zagen het bewust door de vingers dat een oudere man, een veel oudere man, mij erg vaak een lift gaf en zeer regelmatig een beroep op me deed. Hij bracht me nu ook vaker naar zijn huis in Oxford, waar hij met twee andere mannen leek te wonen. Het is me goed gelukt om hen uit mijn geheugen te bannen, ik weet dat ze me nooit hebben aangeraakt en dat ik nooit met ze heb gepraat, maar ze leken altijd meisjes om zich heen te hebben – meisjes als ik, jong, minderjarig, verloren. Ik zag die meisjes vaak met verschillende mannen in kamers en op dat punt kreeg ik het idee dat Gordon en zijn huisgenoten als het ware onze werkgevers waren. Niet dat ik geld van hem kreeg – alleen af en toe een tientje – maar ik zag dat de mannen hem betaalden als hij me naar de flats bracht, en ik wist dat er een systeem moest zijn waarmee hij mijn lichaam verhuurde.
Dagboek
Het wordt Caitlin te veel. Ze schrijft wat haar is overkomen in een dagboek en zorgt ervoor dat haar moeder dat onder ogen krijgt. Ze heeft niet alles opgeschreven, wel veel details over Gordon en wat hij had gedaan.
“Een paar dagen nadat ze het had gevonden kwam ze eerder van haar werk naar huis en daar, op een stoel in onze woonkamer, zat de man die Gordon die dag had gestuurd om mij op te halen. Hij droeg een rood shirt, met een dikke gouden ketting – hij was een grote vent en er was geen logische verklaring waarom hij daar zat. ‘Wat is hier aan de hand?’ vroeg ze. Hij deed niet eens de moeite om een goede leugen te verzinnen. In plaats daarvan kwam hij met een onzinverhaal over dat hij me naar Londen moest brengen voor een klusje als achtergrondzangeres. Ze wist natuurlijk meteen dat dat complete onzin was omdat ik geen muzikaal gehoor heb, ik kan totaal niet zingen. Toen stond hij op en probeerde mij mee te nemen, maar dat liet mijn moeder niet gebeuren en hij had geen andere keus dan weg te gaan.”
Een paar minuten later belt Gordon. Haar moeder neemt op en schreeuwt: “Vieze klootzak! Ik ben er klaar mee, het is genoeg geweest – ik bel de politie!”
Ze belt inderdaad de politie. De agent die bij hen thuis komt, zegt: “We weten alles van hem – ze zal niet de eerste zijn en ook niet de laatste. Met zijn smerige foto’s.” Maar de politie kan niks doen: “Niemand wil tegen hem getuigen. Zonde van onze tijd.” Caitlin wil ook niet getuigen, de agent vertrekt. “Mam is niet gevoelig, dat is ze nooit geweest. Ze troostte me niet, ze zei op geen enkele manier dat zij me wel zou helpen.” Het enige wat haar moeder zegt: “Niet aan je vader vertellen.”
Bij Maria Mosterd is de biologische vader (een Surinamer van een onenight stand) nooit in beeld geweest, haar moeder voedde haar grotendeels alleen op. Extreem beschermend. De band met haar moeder was ook allesbehalve warm.
Caitlin staat op haar zeventiende bij de politie al bekend als prostituee. “Hun psychiater zei dat ik het me allemaal inbeeldde en overspannen was. Een van de weinige mensen die heeft geprobeerd me te helpen was een sociaal werker die ik rond die tijd kreeg toegewezen. Ze probeerde de politie zelfs te vertellen wat er allemaal gebeurde, maar ik was slechts een van de velen op haar lijst, het zoveelste verknipte meisje dat ze maar negeerden. Het leek alsof niemand mijn verhaal wilde geloven, en toen mijn volgende zelfmoordpoging tot niets leidde, besloot ik dat ik Gordon dood wilde hebben.”
Volgens het boek willen hulpverleners Caitlin jarenlang niet geloven. De psycholoog die haar behandelde toen ze op haar zeventiende een zenuwinzinking kreeg, meldt dat ze niet weet wat feit en wat fictie is en dat Caitlins verhaal te vergezocht is om waar te kunnen zijn. “Nu er in de Britse media verhalen opduiken die angstaanjagend veel overeenkomsten hebben met dat van Caitlin, wordt overduidelijk dat ze al die jaren de waarheid heeft verteld.”
Bij Maria was het probleem dat ze een hulpverleenster trof die haar stimuleerde haar verhaal van zich af te schrijven in een soort dagboek. De hulpverleenster ging ermee naar een uitgever en zo kwam die bal aan het rollen. Het was in beginsel helemaal niet Maria’s opzet geweest een boek uit te brengen. Maria kwam in de hulpverlening terecht en werd ondermeer ondergebracht in een opvanghuis in India. Bij Caitlin ging het misbruik door tot haar negenentwintigste. Zij zou door de verkrachtingen elf keer zwanger zijn geweest. Zeven eindigden met een abortus, twee met een miskraam. Twee meisjes zijn wel levend ter wereld gekomen.
Met deze twee dochters woont ze in een rustige straat met de school op twee minuten loopafstand. Ze brengt en haalt hen elke dag. In Engeland maken scholen vaak gebruik van taxibusjes. De chauffeurs hebben speciale passen en halen de kinderen thuis op en brengen ze naar school. “Afgelopen december herkende ze een van de taxichauffeurs als een leider van een van de seksbendes. Hij zag haar ook en herkende haar. Deze man heeft Caitlin met haar twee dochters gezien en weet waar ze woont. Hij heeft meerdere keren geprobeerd binnen te dringen in haar flat. Eén keer wist hij haar te overrompelen en via de voordeur binnen te komen.”
Degene die dit in het boek vertelt, vraagt of haar dochters toen thuis waren. Dat niet. “Toen vroeg ik haar wat er daarna was gebeurd. Ze schaamt zich dat ze niet sterk genoeg was om terug te vechten. Ze werd opnieuw verkracht. Ze is door middel van herhaaldelijke verkrachtingen en afstraffingen onderdanig gemaakt.”
Caitlin “ziet nu dat meisjes al vanaf een leeftijd van vijf of zes jaar worden ontvoerd, waarbij Aziatische groomingbendes de belangrijkste verdachten zijn.” Dit ‘Aziatische’ wordt in Engeland gebruikt om Pakistaanse en Indiase moslimmannen aan te duiden. In 2017 was in Newcastle grote ophef over verkrachtingen door Pakistaanse mannen. In totaal zouden er 278 slachtoffers zijn, sommige verkrachte meisjes waren nog maar dertien jaar. Tegen achttien verdachten werd een rechtszaak aangespannen. Volgens Caitlin zijn dat er veel te weinig. “Ik weet niet hoeveel mannen mij verkracht hebben, maar het moeten er duizenden geweest zijn. Ik zie nog heel wat belangrijke daders opduiken in mijn buurt.” Behalve de taxichauffeur heeft ze nog iemand herkend, die in de lokale politiek zat. “Ik was geschokt dat iemand met een invloedrijke positie zoiets doet. En boos natuurlijk, want hij lijkt onaantastbaar.”
In Engeland heeft geen enkele journalist of onderzoeker de moeite genomen haar verhaal te controleren. Bijvoorbeeld bij ‘Gordon’. De enige instantie die haar verhaal min of meer serieus neemt is het National Crime Agency Human Trafficking Centre (UKHTC). Over mensenhandel. Caitlin schrijft: “In het verleden had niemand van een officiële organisatie me ooit geloofd, en ik verwachtte niet dat dat nu anders zou zijn.”
Ze moet een formulier invullen met negentien ‘indicaties’. Caitlin voldoet aan achttien van de negentien. Het gaat over wantrouwen naar autoriteiten, uitingen van angst of spanning, tekenen van psychologisch trauma, handelen op instructies van een ander, verwondingen, beperkt sociaal contact, beperkt contact met familie, bedreigingen, plaatsing in een afhankelijke situatie. Op basis van wat ze hier invult krijgt ze in september 2014 een brief “die meer voor me betekende dan ik ooit had kunnen bedenken.” De instantie heeft vastgesteld dat er gegronde redenen zijn om aan te nemen dat ze een slachtoffer is van mensenhandel. “Dat was het. Slechts één zin, maar die zei zoveel. Ze geloofden me. Ze hadden mijn verhaal bekeken, naar het bewijs gekeken en ze geloofden me.”
Newcastle
In augustus 2017 is in Newcastle een proces tegen zeventien mannen en een vrouw wegens vrouwenhandel en misbruik van tientallen tienermeisjes en jonge vrouwen. Dergelijke zaken deden zich eerder voor in Oldham, Derby, Oxford en Rotherham. Het gaat met name om mannen van Pakistaanse komaf. Tijdens vier verschillende processen blijkt dat de mannen het hadden gemunt op kwetsbare blanke meisjes uit opvanghuizen, die een gemakkelijke prooi waren voor loverboys. Ze werden naar woonhuizen vervoerd, waar drugsfeesten plaatsvonden. Dat bleken dekmantels voor groepsverkrachtingen. De bendeleden werden via een jonge vrouw, Carolann Gallon, in contact gebracht met de meisjes. De politie gaf na de rechtszaak toe dat ze niet alert genoeg was geweest. Er is overigens geen direct verband met de zaak van Caitlin aangetoond.
Het boek Please, let me go van en over Caitlin Spencer verscheen in augustus 2017 in Engeland. Inmiddels is het in een Nederlandse vertaling verschenen onder de titel Alsjeblieft, laat me gaan bij uitgeverij Just Publishers.