In de vroege ochtend van donderdag 24 december 1992 wordt de bijna vier maanden zwangere Mariëtte Peters (26) vermoord in de slaapkamer van haar huis in het Brabantse Sint Hubert. Het is een van de meest raadselachtige onopgeloste misdrijven, die niettemin heel weinig publiciteit heeft gekregen. 26 jaar later besteedde Opsporing Verzochtaandacht aan deze wat ondergesneeuwde coldcasezaak. Met als meest opvallende conclusie: dat er helemaal geen nieuwe feiten werden gebracht. En dat de meest relevante vraag niet eens aan de orde kwam: of er bruikbare dna-sporen van de dader of daders zijn gevonden. Een uitzending met een verborgen boodschap?
Sint Hubert is een klein dorp ten oosten van Uden, met iets meer dan duizend inwoners. In de Nimrodstraat, in een twee-onder-een-kapwoning, wonen Mariëtte (‘Jet’) Peters en haar man Bart Bens. Mariëtte was de oudste van drie kinderen, met veel vriendinnen, volgens haar familie “eigenlijk gewoon een heel normale, gezonde meid.” Ze groeide op in een hecht gezin en ging ook toen ze een fulltime baan had nog bijna elke dag langs bij haar ouders. Ze was administratief medewerkster bij een electrobedrijf in Uden. Daarnaast was ze druk met haar eigen huishouden.
Haar man Bart heeft ze leren kennen in buurtdorp Mill. Zijn stem is te horen in de uitzending van Opsporing Verzocht, hij is niet in beeld. Hij zegt over de ontmoeting met Mariëtte: “Je komt elkaar tegen, je raakt aan het praten en gaat vanzelf verder.”
Mariëtte is 21 als ze trouwen. Samen kopen ze het huis in de Nimrodstraat. Bart werkt als vervoerder bij een mestdistributiebedrijf. Het leven lacht beiden toe. Bart: “Je bent bezig een gezin te stichten. Als je gaat trouwen, denk je aan kinderen en…”
In oktober raakt Mariëtte zwanger. Bart: “Dat is iets waar je naar uitkijkt, we wilden het allebei.” Op woensdag 23 december gaat ze al op tijd naar bed, ook al hoeft ze de volgende dag niet naar haar werk. Door haar zwangerschap heeft ze extra veel rust nodig. Ook Bart gaat vroeg slapen: hij moet de volgende dag wel vroeg naar zijn werk. De wekker van Bart gaat om vier uur. Om kwart over vier vertrekt hij, hij heeft met Mariëtte afgesproken dat hij met de lunch thuis zal zijn. Bart: “Ik dacht: ‘Een dag werken, en als ik thuiskom is het kerst. Met die gedachte ga je weg. Ik heb de hele dag gesjouwd en gedaan en dan maak je dit mee.’”
Als hij om kwart over één thuiskomt, ziet hij meteen dat er iets mis is. Het raam van de voordeur is kapot. Hij denkt aan een inbraak. Eenmaal binnen is zijn eerste zorg: waar is Mariëtte? In de slaapkamer vindt hij haar. Dood.
Overstuur
In paniek belt hij aan bij de buurvrouw. Zij vertelt: “Hij kwam midden overdag bij ons binnenvallen, totaal overstuur. Hij zei dat er was ingebroken en dat er iets was met Mariëtte. Mijn man is met hem meegegaan, wij hadden een kind van drie maanden, ik heb ons kind op bed gelegd en ben achter hem aan gegaan. Ik kom binnen, mijn man zegt: ‘Ga jij naar boven, daar is Mariëtte.’ Ik loop naar boven, de slaapkamer binnen, dan zie je iets en je weet eigenlijk niet wat je ziet.”
Mariëtte is op een vreselijke manier om het leven gebracht.
Bart: “Alles is weg. Alles is gewoon weg, in één keer. Ik heb haar zelf gevonden. Dat beeld… Hoe kun je iemand zo achterlaten?”
Ook een zus van Mariëtte komt aan het woord: “Wij hebben nooit kunnen begrijpen waarom Mariëtte zoiets moest overkomen, net nu ze een paar maanden in verwachting was van hun eerste kind. Je blijft je gewoon steeds afvragen: waarom is dit gebeurd? Waarom met haar? Wie kan in godsnaam zoiets doen en daar vervolgens al 26 jaar gewoon mee rondlopen?”
Bart: “Waarom, waarom? Ze deed geen vlieg kwaad, niemand niet. Dat je denkt: wie kán zoiets doen?”
Overhoop
Wat ontdekte de politie destijds in het onderzoek? Alles in de woning is gefilmd. Het wekt de indruk van een warm huis, met kerstversiering, waar alles overhoop is gehaald.
Rechercheur Pieter de Kinderen vertelt dat de zaak hem vooral is bijgebleven omdat het in feite een dubbele moord is: er was ook nog een ongeboren kind. Volgens hem is het meest aannemelijke scenario: een uit de hand gelopen woninginbraak waarbij de daders de vrouw des huizes hebben overlopen. Of zij hen.
Welke feiten zijn er achterhaald? Het vermoedelijk tijdstip van overlijden was niet lang nadat haar man naar zijn werk vertrok, dus rond half vijf. Hebben de inbrekers gezien dat Bart het huis verliet en dachten ze dat er niemand meer in huis was? Of dat ze hun gang konden gaan als er mogelijk alleen nog een vrouw in huis was? Bart verklaart later dat hij, toen hij wegreed, zag dat een lichtkleurig Ford Transit busje de straat in kwam. Dat was niet te missen: op dat tijdstip was er verder nog niemand op straat. De politie heeft veel onderzoek gedaan “om de Ford Transit te kunnen duiden, maar tot op heden is dat nog niet gelukt.”
Garage
De politie houdt veel informatie achter. Op beelden is te zien dat de ruit van de voordeur is ingeslagen, maar zijn de daders daardoor naar binnen gekomen? Duidelijk is dat in de woonkamer alles overhoop is gehaald. Is er gezocht naar geld en sieraden? Het is niet bekendgemaakt dat er iets is verdwenen. Als er sieraden waren meegenomen, zouden die ongetwijfeld getoond zijn, in de hoop dat iemand ze zou herkennen. Het meest opmerkelijke: de enige buit zijn een televisie en een videorecorder, allebei van een goedkoop merk, die bij een heler hooguit enkele tientjes zouden opbrengen. Deze buit wordt aangetroffen in de Peugeot van het echtpaar die in de garage geparkeerd stond. Waren de inbrekers van plan de auto ook mee te nemen en was dat om een of andere reden niet gelukt?
Een mogelijk scenario is dat de inbreker of inbrekers gestoord zijn bij hun werkzaamheden doordat Mariëtte wakker was geworden. Dat ze lawaai hoorde en naar beneden is gegaan. Of dat de inbrekers naar de bovenverdieping zijn gegaan en daar Mariëtte in de slaapkamer hebben aangetroffen, al dan niet wakker. Over wat daar precies gebeurd is, heeft de politie weinig naar buiten gebracht. Het zou niet om een seksueel misdrijf gaan. Er werd bloed op bed aangetroffen, maar hoe dat daar is gekomen? Ze was niet met een mes gestoken, maar gewurgd. De bloedsporen lijken meer op een mishandeling. Ze werd liggend op bed gevonden.
Vraagteken
Het coldcaseteam geeft als commentaar dat er geen enkele reden is om aan te nemen dat iemand Mariëtte doelbewust iets zou willen aandoen. “Ook is er onderzoek gedaan of de man iets met de zaak te maken heeft. Dat is gebruikelijk, hoe pijnlijk dat ook is, maar in al die jaren is er niets van gebleken dat hij ook maar iets met de dood van zijn vrouw en ongeboren kind te maken heeft. Wij denken dat het om inbraak ging.”
Op de vraag waarom er zoveel geweld is toegepast, zegt de politiewoordvoerder: “Dat is een groot vraagteken. Ze is van achteren vastgepakt, ze heeft zich flink verzet en ze is gewurgd. En dat voor een videorecorder en televisietoestel. Het is niet gelukt de auto mee te nemen, de daders zijn in alle haast te voet vertrokken.”
Het enige spoor waarvan de politie melding maakt is dat er één schoenafdruk in de voortuin is gevonden die niet terug te leiden is tot een bekend iemand: familie, buren, bezorgers. Het gaat om de afdruk van een Adidas sportschoen. De Ford Transit is behalve door Bart door niemand anders waargenomen. Het is niet bekend of het om een auto met een Nederlands of een buitenlands kenteken gaat. Als deze ‘spookauto’ er inderdaad iets mee te maken heeft, moet er sowieso sprake zijn van meer daders, omdat het kennelijk de bedoeling was de Peugeot mee te nemen.
Ook dat roept vragen op: hoe wisten de daders dat er in de garage – binnen – een auto stond? Hadden ze de boel eerder afgelegd, zonder dat iemand daarvan iets had gemerkt? Volgens de politie was het niet gelukt de Peugeot mee te nemen omdat er extra beveiliging op de auto zat waardoor deze n iet gestart kon worden. Wat voor beveiliging dit was is niet bekendgemaakt.
Een zus van Mariëtte: “Na 26 jaar willen wij als familie en nabestaanden eindelijk eens weten wat er is gebeurd en waarom haar dit moest overkomen. Waarom, waarom? Door deze afschuwelijke moord is kerst voor ons nooit meer zoals het voorheen was.”
In 2018 zette de politie de zaak op de coldcasekalender. In de loop der jaren heeft de zaak verhoudingsgewijs weinig publiciteit gekregen. Normaal gesproken is de belangrijkste reden om een zaal als coldcase aan te merken dat er met de dna-technieken van nu meer gegevens te achterhalen zijn. In enkele andere zaken (Milica van Doorn, Miriam Sharon) zijn daarmee goede resultaten geboekt en zijn de daders vele jaren later alsnog achterhaald en veroordeeld.Een van de belangrijkste voorwaarden om voor coldcase in aanmerking te komen is dat er nog oud dna-materiaal aanwezig is.
Het lijkt ondenkbaar dat er géén sporen zijn: het gaat hier om een contactmoord. Mariëtte is vermoedelijk ernstig mishandeld en daarna gewurgd. De daders moeten zich wel heel goed hebben voorbereid, met handschoenen en mutsen en maatregelen om te voorkomen dat er haren of andere sporen achterblijven. Volgens teamleider Jeroen Snellen lieten de daders wel sporen achter, maar niet zoveel dat er een volledig dna-profiel kan worden samengesteld.
Dood paard
In een interview met De Gelderlander, naar aanleiding van de plaatsing van de zaak op de coldcasekalender, zei Snellen dat het onderzoek zich destijds ook richtte op andere woninginbraken in Oost-Brabant en Gelderland. Ook werden de gangen nagegaan van gedetineerden die kerstverlof hadden gekregen en eerder inbraken pleegden. Dat liep allemaal op niks uit: in februari 1993 moest de politie erkennen dat ze op een dood spoor zat.
Waarom prijkt de zaak een kwarteeuw later op de coldcase-kalender? Snellen: “Als de kans op een oplossing nihil was geweest, was dat niet gebeurd, we gaan niet aan een dood paard trekken.”
Begin jaren 90 waren verschillende bendes actief in Brabant en Gelderland. Het feit dat de tv en video die de inbrekers in de auto hadden klaargezet behoorlijk oud waren, draagt bij aan het idee dat het om Oost-Europese inbrekers zou kunnen gaan: Nederlandse inbrekers zouden zo’n tv eerder laten staan. Snellen: “Maar het is slechts een theorie, we houden ook andere opties open.”
Weduwnaar Bart Bens (56) is in Mill gaan wonen. In De Gelderlander zegt hij dat de politie hem na de eerste melding hem helemaal had uitgemolken, “maar ze hadden snel in de gaten dat ik er niks mee te maken had.”
Over de Ford Transit: “Misschien waren dat de inbrekers en hebben ze me zien wegrijden. Nog steeds denk ik weleens dat ik toen toch even had moeten stoppen. Voor mij zijn dit geen mensen die dit hebben gedaan. Het zijn beesten.”