Op een donkere avond in februari, aan de Oostelijke Handelskade in Amsterdam, wordt Elco Gjaltema doodgeschoten als hij naar buiten komt lopen om zijn hondje weg te brengen. “Een vergissing,” meent zijn vriendin, maar de politie en mensen die Elco wat langer kenden weten beter. Een conflict in het drugsmilieu hing als een molensteen om zijn nek. Wanhoopspogingen om zijn onschuld aan te tonen waren mislukt. Hij leefde in geleende tijd. Het politieonderzoek heeft niks opgeleverd, maar in het milieu blijft het gisten. Waren het wel de opdrachtgevers van het transport die hem uit de weg wilden ruimen? Hij werkte samen met ‘de groep Noorden’ en ‘de groep Amsterdam’ en het zou draaien om een partij van 66 kilo cocaïne.
Op woensdagavond 17 februari 2015 om negen uur lopen Elco Gjaltema en zijn vriendin Eline naar de sportschool aan de Oostelijke Handelskade in Amsterdam. Het is maar een klein eindje, ze wonen er vlakbij, pal tegenover Club Panama. Elco gaat sporten, Eline loopt even mee om de hond uit te laten. Het hondje is van Elco en heet Youssef. Dat was provocerend bedoeld: toen hij in Osdorp woonde, had hij veel last van Marokkanen.
Het valt Elco en Eline allebei op dat ze tijdens de wandeling naar de sportschool een man tegenkomen in donkere jas met hoge kraag en een muts, zo’n figuur die je eigenlijk ‘s avonds op straat liever niet tegenkomt. Elco gaat sporten, Eline laat Youssef uit op het grasveldje voor hun huis, naast Panama. Youssef zal later op de avond door Elco naar zijn vorige vriendin Lara* worden gebracht. Weliswaar hebben ze sinds september 2015 geen relatie meer, ze hebben nog wel goed contact. Elco zou de volgende dag naar Turkije gaan om zijn ogen te laten laseren. Er zijn maar een paar mensen die dit weten, Elco is een behoorlijke ijdeltuit, hier loopt hij niet mee te koop. Lara woont elders in Amsterdam, zij zal zich tijdens zijn afwezigheid over Youssef ontfermen. Elco is verknocht aan het beestje: hij heeft hem al twaalf jaar.
Deens
Als Eline Youssef aan het uitlaten is, ziet ze de donkere figuur met de capuchon terugkomen. Hij stapt in een witte Audi met, naar ze denkt, een Belgisch kenteken. Dat blijkt later een Deens kenteken te zijn geweest. Eline ziet de man instappen in de auto, als bijrijder, maar ze rijden niet weg. Als Elco na een goed uur terugkomt van de sportschool, zitten de twee mannen nog in de Audi. Hij passeert hen en gaat naar binnen. De mannen in de Audi blijven zitten. Kennelijk weten ze dat Elco deze avond nog een keer naar buiten zal komen, al is het een volslagen raadsel hoe ze dat kunnen weten. Het had veel meer voor de hand gelegen om toe te slaan toen Elco terug kwam lopen.
Om ongeveer tien over half elf komt Elco naar buiten, met de hond. Op het moment dat hij in de voor de deur geparkeerde auto van Eline wil stappen, vliegen hem de kogels om de oren. Hij wordt dodelijk getroffen. Eline vertelt aan AT5 hoe dat ging. “Hij loopt de deur uit en ik zit thuis met de muziek aan. Ik stuur hem een berichtje van: ‘Zo hé!’ Ik hoorde keihard gebonk buiten. Ik zet de muziek zachter en ik zie mijn auto met de deur open, de lampen aan en Elco ernaast.”
Elco is onder meer in zijn nek geraakt. Onder de ogen van zijn vriendin proberen hulpverleners hem nog te redden maar tevergeefs. “Het zijn beelden die op je netvlies blijven staan. Ik mocht hem niet meer zien, ik mag niet meer bij hem, wat ik ergens ook wel begrijp, maar ik had hem heel graag nog even willen voelen en zien of hij warm was.”
Vergissing
Eline heeft geen idee waar dit onheil vandaan komt. Ze kende Elco als iemand “met een veelzijdig bestaan.” Hij was actief in de BMX-wereld waar hij op hoog niveau reed. Hij had een eigen kledinglijn en was veel in het uitgaanscircuit te vinden. Eline: “Het was een jongen met een hart van goud, iemand die positief in het leven stond en altijd vrolijk was. Niemand zou zeggen daardoor zal het wel komen, dat kan niet. Er is geen reden waarom iemand dit zou doen.” Ze denkt aan een vergissing. Ze wil haar verhaal vertellen “omdat ik wil dat mensen weten hoe hij was en hoe hij in het leven stond. Wat ze ook op tv zien, wat mensen ook beweren, dat hij echt een goeie gast was en dat hij echt nooit iets verkeerd zou doen.”
Eline kende Elco nog maar sinds kort, ze wist niets van zijn verleden en zijn duistere zaken. De Amsterdamse politie veegt het sprookje van een vergissing meteen resoluut van tafel. Er is sprake van een doelgerichte actie. De witte Audi A6 met het buitenlandse kenteken blijkt een week voor de moord te zijn gehuurd op de luchthaven van Kopenhagen en is vervolgens door iemand via Hamburg naar Nederland gereden. Volgens de politie zaten er twee mannen in de auto op het moment van de liquidatie. De bijrijder is waarschijnlijk de schutter geweest. De auto werd kort na de schietpartij brandend gevonden in Duivendrecht. Daar zijn de daders vermoedelijk overgestapt in een donkerkleurige auto.
Het vuur kon snel worden geblust, waardoor de politie behoorlijk wat sporen veilig kon stellen. Zo is er een plastic petfles gevonden die vermoedelijk was gevuld met een brandbare vloeistof waarmee de auto is aangestoken. De fles is op sporen onderzocht, maar over de resultaten is nog niets bekendgemaakt. Precies bij het portiek waar de moord is gepleegd, hangt een camera, maar of er op de beelden iets te zien is dat het onderzoek voorthelpt is nog altijd niet bekend. De Audi moet daar haast in beeld hebben gestaan.
Golddiggers
Het levensverhaal van Elco zou een stuk smeuïger geschreven kunnen worden, maar er zijn wat praktische bezwaren. Elco had een voorliefde voor mooie vrouwen, die door anderen golddiggers worden genoemd. Eigenlijk zijn zij zijn ondergang geworden. De inkomsten die hij had uit de drugshandel, spendeerde hij grotendeels aan luxe. Dure horloges (Rolexen en Audemars Piguet) dure auto’s, gadgets, alles van het nieuwste. En aan de dames, voor wie niets hem te veel was. Een implantaatje hier en daar. Dat zou allemaal geen probleem zijn, als hij daar het geld voor had. Maar dat had hij niet en dat leidde tot grote irritatie bij de jongens die met hem werkten. Hij ‘vergat’ vaak af te rekenen met de wietknippers, degenen die de transporten uitvoerden, investeerders.
Op den duur was er een onhoudbare situatie ontstaan waarbij hij sjoemelde met transporten. Drugstransporten, voornamelijk naar Engeland, voor in Amsterdam en omstreken gevestigde groeperingen. Hij kon het lang volhouden. Iemand die in die periode jarenlang met hem werkte, zegt: “De meeste mensen mochten hem graag. Hij had een vlotte babbel, hij praatte veel problemen weg. Hij was geen ripper, maar omdat hij zich niet aan afspraken hield, werd hij verantwoordelijk gehouden voor als het fout ging.” Maar op een of andere manier konden de meeste mensen niet echt boos op hem blijven, ze mochten hem ook wel graag. “Elco was een teringlijer, maar het was wel ónze teringlijer.”
Kutzwagers
Er zou een meeslepend en opzienbarend verhaal te maken zijn over de relaties van Elco, maar er zijn wat praktische bezwaren. De exen van Elco hebben nieuwe vrienden die niet gesteld zijn op oude koeien die uit sloten worden gehaald, en derhalve dreigen met miljoenenclaims en juridische procedures. De voorbereidingen voor dit artikel leverden de nodige scheldpartijen en dreigementen op, vandaar dat we de echte namen van de dames en veel van hun onstuimig verleden met Elco achterwege laten. Een van hen schakelde de politie in omdat ze niet langer lastig gevallen wilde worden met vragen. Hebben we ’t nog niets eens gehad over hennephokken op hun naam en stuivertje wisselen (Elco en een bekende voetballer als ‘kutzwagers’ met twee dames uit het modellencircuit)
Zo lang Elco kon aantonen dat het niet zijn schuld was en dat de betreffende partij inderdaad door de douane in beslag was genomen, kwam hij er mee weg. In 2015 was zijn geluk – en het geduld van opdrachtgevers – op. Het ging om een transport in het voorjaar van 2015, naar Engeland. Dat had één transport moeten zijn, maar Elco had weer zijn vaste truc van stal gehaald. Had exclusiviteit beloofd, maar deed er partijen voor anderen bij. Een vroegere compagnon: “Soms wist hij niet eens meer wie hij wat moest betalen, voor hoeveel. ‘Was toch vijftig kilo?’ ‘Nee, honderd.’ ‘Oké… Hier heb je vast voor vijftig.’ De rest kwam nooit, of moeizaam. Hij had het geld dan allang uitgegeven.”
Joego’s
Voor het bewuste transport naar Engeland zou hij vier verschillende opdrachtgevers hebben gehad. Toen de douane in Dover de vrachtwagen aan de kant zette, had hij dus een heel groot probleem. In 2016 liepen de meningen uiteen over welke groep er zo boos was: de ‘Nederlandse’ die al eerder tegen de lamp was gelopen met een hasjtransport bij Harlingen, of ‘de Joego’s’ uit Amsterdam. De Joego-maffia kennen we uit de tijden van Klaas Bruinsma en diens nazaten: Klepper en Mieremet, die te maken kregen met ‘Joca Amsterdam’. De afgelopen tien jaar hoorde je er weinig meer van. Ondergesneeuwd in de golven van publiciteit rond de Mocro-maffia. Vinden de Joego’s niet erg: die mijden de publiciteit. Maar in meedogenloosheid doen ze niks onder voor de Mocro’s.
Inmiddels zijn er wat wolken opgetrokken. Het ging om een partij van 66 kilo, van een van de genoemde Nederlandse groepen. In principe was dat goed opgelost. Het grootste deel van het transport (vermoedelijk 40 kilo) kwam van deze groep, maar dat was al geregeld: Elco zou het beetje bij beetje terugbetalen. De opdracht om hem te liquideren kwam zeker niet van deze kant. Werd Elco bedreigd door een andere opdrachtgever, of nog iemand anders op de lijn, die een bepaald belang had? Feit is dat Elco zich ernstig bedreigd voelde. Hij moest aantonen dat de partij inderdaad in beslag was genomen door de douane, maar dat kon hij niet. Er stond geen letter over in de krant. Maar: op 17 september 2015 zou er in Canterbury een rechtszaak zijn, waar onder anderen de Nederlandse chauffeur terecht zou staan.
Er was alleen een voornaam bekend: Wilco. Een informant uit het criminele milieu, met goede contacten in Engeland, zegt dit te hebben gehoord van een bekende Britse crimineel, ‘die iedereen kent.’ Uit die hoek komt ook het verhaal dat Elco naar Canterbury is geweest om op 17 september de rechtszitting bij te wonen, om zo bewijs te achterhalen. Dat was op niks uitgelopen. In Canterbury is ook achteraf niets te vinden over een zitting op 17 september. Plaatselijke journalisten kunnen er niks over achterhalen, ook bij de Britse douane, politie en justitie gaat er nergens een lampje branden. Andere bronnen noemen overigens een andere naam voor de chauffeur: Vincent.
Dit artikel lees je gratis. Je kunt onderaan het artikel wel een kleine bijdrage doen, zodat ik dit soort artikelen kan blijven publiceren
In 2015 had Elco een relatie met Lara, de vriendin bij wie hij de avond van de moord de hond zou brengen. Weet zij of hij in september naar Engeland is geweest? Lara: “Ik ging niet meer met hem, ik weet niet of hij in die maand weg was.” In die maand was hun relatie net stukgelopen. Volgens de moeder van Elco had zij tegen haar gezegd dat Elco één dag naar Engeland was geweest. “Dat klopt, maar dat was al veel eerder. Ik denk ergens in de lenteperiode.” Waar dat voor was, weet ze niet: “Daar spraken wij niet over. Hij hield zakelijk gezien alles voor zichzelf.”
Als we de-Britse-crimineel-met-contacten mochten geloven, zat de Nederlandse chauffeur nog steeds vast in Engeland. Ook al was daar niets van terug te vinden. En zou Elco zich ook bij het transportbedrijf hebben gemeld, in wanhoop, om bevestiging te krijgen dat er een lading in beslag was genomen. Ook daar zou hij het deksel op de neus hebben gekregen. De eerder aangehaalde bron uit het milieu: “Elco was ten einde raad. Hij moest 2 miljoen euro betalen. Misschien heeft hij gedacht dat het ook dit keer wel weer los zou lopen, maar blijkbaar was er een grens bereikt.”
Deze bron koppelt de 2 miljoen aan een andere opdrachtgever en denkt aan ‘de Joego’s’, maar het is nogal de vraag of dat inderdaad zo is. Er waren meer partijen bij betrokken, met ieder hun eigen belangen.
Elco was een jongen die altijd al grenzen zocht. Zijn moeder is van oorsprong Amsterdamse, maar ze woont al jaren in het Twentse Denekamp, met zijn stiefvader. Daar heeft Elco ook zijn roots en daar begon hij met grote wiethokken. Goed georganiseerd. Niks op eigen naam, natuurlijk, zoals ook het appartement aan de Oostelijke Handelskade niet op zijn naam stond. Daar ligt één van de gevoeligheden die we eerder aanstipten.
Grote vis
Een vriendin van toen, Rosanne*, heeft inmiddels een héle grote vis aan de haak geslagen. Zij – en de nieuwe schatrijke, heel veel oudere vlam – wensen ongaarne met dit smetje op haar blazoen te worden geconfronteerd. In de Twentse periode had zij een wiethok op haar naam staan en toen de politie daar binnenviel, leverde haar dat een aantekening op in haar strafblad. Of ze heeft geweten dat er iets op haar naam stond, of dat Elco ervan uitgegaan is dat ze daar geen bezwaar tegen zou hebben, daarover lopen de meningen uiteen. De bron: “Ook toen waren er al vaak problemen. Dan kreeg hij voor 20.000 euro aan apparatuur mee van growshops, op krediet. In ruil daarvoor zou hij een extra bonus betalen als er werd geoogst, als er geld binnenkwam, maar het draaide er meestal op uit dat er helemaal geen geld kwam. Hij kocht de gekste dingen, voor zichzelf en voor zijn vriendinnen.”
Met zijn charme en uitstraling had Elco niet veel moeite om leuke vriendinnen te vinden, maar ze kwamen ook op zijn geld en gulheid af. “Bij een vriendin die de relatie had verbroken, bleef hij aan de deur komen. Als ze hem niet binnenliet, legde hij enveloppes met geld bij haar voor de deur. Honderden euro’s. Liet bloemen bezorgen, alles in de hoop dat ze terug zou komen. Hij was de enige die niet besefte dat dat kansloos was: ze had iemand gevonden die duizend keer meer te bieden had dan hij.”
Belazerd
Rond 2013 is er een ingrijpende verandering. Tot dan toe had Elco zich vrijwel uitsluitend bemoeid met hennepteelt, maar daar was zijn positie onhoudbaar geworden. De bron: “Hij had weer eens iedereen belazerd. Mensen die het werk hadden gedaan niet betaald, geld uitgegeven aan leuke dingen voor zichzelf en zijn vriendinnen. De groep was er helemaal klaar mee. Op een avond hebben ze hem in Amsterdam op tien hoog buiten een flat gehangen en heeft hij een behoorlijk pak klappen gekregen. Vanaf dat moment is hij in de transporten gegaan en heeft hij afscheid genomen van die contacten in de hennepwereld. En zij van hem.”
In de wereld van de transporten gaat het over soft- én harddrugs. Een ander verschil: de bedragen zijn vele malen hoger, de risico’s zijn groter, de straffen harder. De bron: “We kwamen hem daarna nog weleens tegen in het uitgaansleven. Hij was iemand die erbij wilde horen, altijd probeerde aan te pappen met de grote jongens. Hij was ook een onruststoker: als je iets aan hem vertelde, lulde hij het meteen door en als je met iemand zat, en hij had dat gezien, briefde hij dat ook door. Op het laatst had hij ruzie met iedereen. Hij gebruikte ook anabolen, daar werd hij agressief van. Als de discussies hoog opliepen, riep hij: ‘Schiet me maar dood.’ Ik denk dat hij niet had gedacht dat iemand dat echt zou doen. Want je kon ook wel met hem lachen.”
Kledinglijn
In het ouderlijk huis in Denekamp treurt moeder Maria om haar enige zoon. Natuurlijk weet ze dat hij geen onbeschreven blad was, dat er schulden waren, maar het leek allemaal zo goed te gaan: hij was bezig met een eigen nieuwe kledinglijn. Die overigens niet op zijn naam stond, maar op die van een vorige vriendin. Dat hij een schuld had bij een criminele bende wist ze niet. Ze wist wel dat er iets aan de hand was. “Hij was veertien dagen ervoor naar Verona in Italië geweest. Toen hij terugkwam is hij met de taxi naar De Bilt gegaan. Hij had zelf geen auto, hij leende de auto van zijn vriendin. In De Bilt heeft hij ruzie gehad met twee mannen.”
Dat zoonlief al vroeg van het rechte pad was, is haar niet ontgaan. “Hij is voor die wiet weleens aangehouden. Daar heeft hij drie maanden voor vastgezeten, maar dat is al acht of negen jaar geleden.” Dat speelde in Hengelo en Ootmarsum. In Ootmarsum was het wiethok in een huis dat hij op naam van zijn vriendin Rosanne had gehuurd. “Ze woonden toen bij ons. Buren van dat huis viel op dat er wat aan de hand was en die hebben de politie getipt.” Later huurden Elco en Rosanne een flat in Hengelo. Het wordt eentonig: gehuurd op haar naam.
Feestvierders
Het droevig bericht over dood van Elco bereikte de ouders die nacht om kwart voor twee. Lara belde. Ze had zitten wachten op het hondje Youssef, dat maar niet kwam. Ze had geen nummer van Elco’s nieuwe vriendin Eline, en die niet van haar. Via omwegen kwam de onheilstijding uit Amsterdam in Denekamp. Moeder Maria: “Hij kende Eline nog niet zo lang. Drie maanden. Elco kon niet alleen zijn.” De begrafenis was in Denekamp. De vrienden uit Amsterdam hadden het wel groots willen doen, in de hoofdstad, ‘onder feestvierders’. Ze kwamen wel, maar de nasleep stemde zijn ouders niet heel vrolijk. In het begin wilde iedereen van alles organiseren, het mocht wat kosten, uiteindelijk – toen de rekeningen kwamen – gaf er niemand thuis. En kregen de ouders rekeningen gepresenteerd “voor dingen die je niet wil weten.”
Wat de ouders wel willen weten: wie heeft Elco laten vermoorden? Van politie en justitie hoorden ze niets en de familierechercheur die langskwam kon ‘in het belang van het onderzoek’ niks meer vertellen dan wat ze al in de krant of op internet hebben gelezen. De Amsterdamse politie werkte ‘met twintig rechercheurs’ aan de zaak, maar wist dat zo geheim te houden dat er zowel in het milieu als in familie- en vriendenkring niemand ook maar iets van heeft gemerkt. De vraag aan de politie over het bezoek van Elco aan Engeland kon in het belang van het onderzoek uiteraard ook niet worden beantwoord.
Afrekening
Het lijkt een afrekening in het criminele milieu, zoals we er zoveel kennen. Dat is het meest waarschijnlijke scenario. Sommigen twijfelen. Dat komt door die toch merkwaardige gang van zaken op de avond van de liquidatie. Het was zoveel voor de hand liggender geweest als het moordcommando Elco had opgewacht toen hij de sportschool verliet. Bijna niemand kon weten dat hij die avond nog de deur uit zo gaan. Vier jaar later is er nog steeds niets meer bekend en dat vinden sommigen ‘in het milieu’ merkwaardig. Doorgaans wordt na verloop van tijd wel duidelijk hoe de hazen hebben gelopen, welke groep verantwoordelijk was. Het toen al sluimerende vermoeden dat de opdrachtgever ergens anders gezocht moet worden dan in de voor de hand liggende kring steekt hardnekkig de kop op. Het is wachten tot er iemand zijn mond opendoet.
Waardeer dit artikel!
De berichten en reportages op deze site zijn gratis. Iedereen vindt dat vanzelfsprekend en misschien is het dat ook wel. Anders dan wellicht wordt gedacht is het bijhouden van deze site amper rendabel. Het wordt dan ook erg op prijs gesteld als er af en toe als waardering een bijdrage wordt gegeven.