Op zondagavond 7 februari 2016 wordt in animeerclub Mon Cheri in Rotterdam de 65-jarige Xenos Tzirtzilakis dood gevonden. Zijn schedel is ingeslagen. Er is geld en drank gestolen. Klusjesman Jim M. (56) en zijn vriendin Desirée de W. (32) worden aangehouden: ze zouden Xenos hebben vermoord en beroofd. Maar kon de vriendin iets anders doen dan ze deed? Volgens haar advocaat Yehudi Moszkowicz was het voor zijn cliënte een kwestie van overleven: meedoen of sterven. De moordpartij met de klauwhamer is van begin tot eind vastgelegd, met drie camera’s. Tijdens de zitting worden de gruwelijke beelden afgespeeld. Blijkt hieruit dat Desirée niet anders kon?
Op zondagavond 7 februari is animeerbar Mon Cheri in het Rotterdamse Scheepvaartkwartier gesloten. Eigenaar Xenos, beter bekend als ‘de Griek’, is er deze avond aan het klussen. Er moet een nieuwe vloer worden gelegd. Dat doet hij samen met vaste klusjesman Jim M., een drugsverslaafde Rotterdammer met een grote huurschuld en andere financiële problemen. Hij was er volgens getuigen van op de hoogte dat Xenos zo’n 1800 euro aan contant geld had opgenomen om de vloer te betalen. Jim heeft zijn eveneens verslaafde vriendin Desirée meegenomen. Voor de gezelligheid. Op de beelden is te zien dat Xenos en Jim samen op hun knieën op de grond zitten tijdens het leggen van een nieuwe vloer. Als Xenos opstaat doet Jim dat ook. Hij kust de klauwhamer en slaat Xenos van achteren op het hoofd. Daarna blijft hij, met enige tussenpozen, nog bijna een half uur lang op het slachtoffer inslaan, waarbij het onduidelijk is wanneer hij is overleden. Jim wordt gezien als de hoofddader: hij hoort een eis van vijftien jaar. Maar had Desirée iets kunnen doen? Het Openbaar Ministerie verwijt haar dat ze niet heeft ingegrepen en eist een gevangenisstraf van drie jaar tegen haar, plus behandeling. Haar advocaat Yehudi Moszkowicz geeft in zijn pleidooi een gedetailleerde analyse van wat er op de camerabeelden te zien is en meent dat zijn cliënte niets te verwijten valt. Ze kon niet anders, ze voelde zich zwaar bedreigde.
Wat Desirée ook wordt verweten is dat ze heeft meegeholpen met het leeghalen van de gokkasten en het stelen van dure flessen drank. Maar ook daar had ze volgens haar advocaat moeilijk kunnen weigeren: ze deed het allemaal in een waas van paniek en angst en had geen andere keus. Zij meldde zichzelf enkele dagen later bij het politiebureau. Jim weigerde aanvankelijk een verklaring af te leggen, maar toen bleek dat de hele actie op beeld stond, legde hij een verklaring af en probeerde hij
Desirée zoveel mogelijk schuld in de schoenen te schuiven. Het was haar idee om Xenos te rippen en ze had niks gedaan om hem te laten stoppen. Hij komt ook met een ander motief: Xenos had samen met hem Desirée willen misbruiken, waarbij Xenos ‘hele vieze dingen’ wilde doen met Desirée. Na de moord zijn Jim en Desirée samen in de auto van Xenos vertrokken, maar de benzine was op. Ze stapten uit, namen de gestolen spullen mee en liepen naar het huis van Jim.
Uit de beelden van de camera’s op verschillende plekken in Mon Cheri is de feitelijke gang van zaken goed te volgen. Die beelden zijn alleen tijdens de zitting vertoond. In zijn pleitnota geeft advocaat Yehudi Moszkowicz weer wat er op te zien is.
Camera 1 (gericht op de hoek waar Desirée was gaan zitten)
20:55:08 Desirée komt binnen en legt haar tas in de hoek. Ze ziet er normaal en vrolijk uit. Haar lichaamstaal is normaal. Ze gaat in de hoek zitten. Ze praat met Xenos, lacht en reageert normaal. Ze ziet er ontspannen en relaxt uit.
21:00:50 Desirée maakt een ‘dansje’ richting Jim. Ze zit er ontspannen bij. Ze is bezig met haar telefoon, loopt wat rond, drinkt wat, en leest een boekje.
21:44:43 Desirée kijkt op uit haar boekje, slaat het dicht en loopt gehaast weg van de plek waar ze de hele tijd had gezeten. Vanaf dat punt is een lange tijd niks te zien, alleen Jim verschijnt af en toe in beeld.
21:47:24 Desirée komt weer in beeld. Ze verstijft als ze Xenos ziet liggen en Jim met een hamer in zijn hand ziet staan. Ze pakt snel haar tas van de plek waar ze gezeten heeft en verdwijnt uit beeld.
21:49:00 Jim verschijnt. Hij gedraagt zich agressief (schopt tegen een bezem), pakt de hamer van tafel en loopt richting Xenos.
21:55:36 Desirée komt in beeld. Ze kijkt paniekerig naar het slachtoffer en neemt een slok van haar bier, waarbij het lijkt dat ze het bijna niet krijgt doorgeslikt. Direct daarna verdwijnen Desirée en Jim uit beeld.
21:57:18 Desirée komt terug en kijkt vol afschuw naar het slachtoffer.
21:57:29: Jim loopt naar Desirée. Ze praten met elkaar waarbij Desirée Jim niet aankijkt. Jim loopt op haar af om haar vast te pakken maar Desirée doet een paar stappen achteruit. Even later loopt Jim uit beeld en blijft Desirée naar het slachtoffer staren. Ze oogt in paniek en gestresst.
21:57:52. Jim praat met Desirée. Ze kijkt angstig en paniekerig. Vervolgens lopen beiden uit beeld.
Camera 2 (gericht op de bar en de rest van het café)
21:44:47 Desirée lijkt van iets te schrikken en staat op. Ze kijkt verschrikt naar de hoek van de bar waar Xenos ligt. Ze loopt snel naar de deur en struikelt onderweg over een snoer. Het lijkt of ze probeert weg te komen, maar niet door de deur kan. Ze kijkt angstig de zaak in en probeert de deur open te krijgen om weg te komen. Ze loopt achter de zaak in alsof ze zo ver mogelijk van de plaats delict en slachtoffer vandaan wil zijn. Ze verschuilt zich even aan de bar achter de barkrukken, dan loopt ze heel voorzichtig en angstig richting plaats delict. Ze houdt zich vast aan de reling van de bar. Vervolgens durft ze toch niet te kijken en loopt ze weer terug achter de bar en gaat ze achter de krukken staan.
21:45:32 Desirée komt uit haar ‘schuilplek’, Jim loopt haar tegemoet, met de hamer in zijn hand. Desirée loopt aarzelend naar voren, terwijl ze zich vasthoudt aan de reling van de bar. Jim zegt iets tegen haar terwijl hij een zwaai met zijn arm richting de deur maakt. Dan loopt Desirée snel naar de deur, die ze op een paniekerige manier dichttrekt. Het lijkt dat ze dit doet in opdracht van Jim, terwijl hij met de hamer voor haar stond en de zwaai met zijn arm maakte. Desirée kijkt verschrikt in de richting van het slachtoffer en loopt naar de deur bij de hoek van de bar.
21:46:16 Jim loopt naar Desirée met de hamer in zijn hand. Hij schopt dreigend tegen de container, loopt agressief en kijkt dreigend naar Desirée. Het lijkt of hij wat tegen haar zegt. Jim verdwijnt uit beeld, Desirée verlaat angstig haar ‘schuilplek’ achter de bar, terwijl ze zich vasthoudt aan de reling van de bar. Ze kijkt bang in de richting van de plaats delict. Jim komt weer in beeld, wijst agressief met de hamer naar de deur en verdwijnt
21:46:28 Desirée loopt van de deur richting haar schuilplek, terwijl ze angstig achteromkijkt. Jim komt in beeld en lijkt iets tegen haar te zeggen. Hij heeft nog steeds een agressieve houding. Desirée rommelt aan de deur achter in de bar, alsof ze probeert die open te krijgen. Ze kijkt bang door het glazen raam in de deur naar buiten en loopt terug naar haar schuilplek.
21:47:11 Desirée komt weer achter de barkrukken vandaan en houdt de reling van de bar vast. Ze probeert te zien wat er precies gebeurd is. Ze houdt haar kin vast. Jim komt weer op haar af, loopt agressief en heeft de hamer in zijn hand. Hij wenkt haar op een agressieve manier en Desirée loopt naar hem toe en kijkt naar wat er gebeurd is met Xenos. Ze pakt snel haar tas van de bank terwijl ze blijft kijken naar het slachtoffer. Ze loopt een stukje naar achteren en blijft achteromkijken, alsof ze bang is dat ook zij wordt aangevallen.
21:47:36 Desirée doet snel haar tas om, alsof ze er snel vandoor wil gaan. Ze blijft achteromkijken. Ze houdt zich vast aan de bruine statafel, leunt daarop en legt haar hoofd in haar hand. Jim komt er weer aangelopen, Desirée bijt op haar nagels. Jim maakt een beweging met zijn armen en loopt de bar in, terwijl Desirée op haar nagels blijft bijten.
21:48:17 Jim draait zich om en zegt iets op een dreigende manier tegen Desirée. Ze lijkt te schrikken en laat de bar los om een paar stappen uit de richting van Jim te zetten. Jim loopt achter de bar uit en verdwijnt uit beeld.
21:51:08 Desirée kijkt snel om het hoekje van de deurpost om te zien wat er gaande is. Linksonder in beeld is te zien hoe Jim met zijn arm wappert, waarschijnlijk omdat er bloed aan zit, en vervolgens een doek pakt om zijn arm schoon te maken. 21:51:46 Jim veegt zijn gezicht af met zijn shirt en loopt weer op Desirée af.
21:52:09 Desirée staat naast Jim bij de deur. Ze praten. Desirée maakt een zenuwachtige indruk. Ze wrijft over haar voorhoofd en over haar gezicht. Jim loopt op haar af, ze wijkt achteruit, haar armen voor zich uit om zich te beschermen. Ze wil de arm van Jim wegduwen. Daar zit bloed aan. Ze loopt weg, maar Jim loopt achter haar aan en probeert haar vast te pakken. Ze houdt zich weer vast aan de reling van de bar. Jim drijft Desirée in een hoek bij de deur. Desirée is bang en Jim gaat dicht op Desirée staan terwijl ze praten.
21:52:31 Desirée wil langs Jim lopen maar die verspert haar de weg. Hij staat heel dicht en dreigend op Desirée. Desirée staat kennelijk doodsangsten uit, wat ook te zien is aan haar handbewegingen. Vervolgens draait Jim zich om en loopt weg. Desirée loopt achter hem aan en veegt over haar gezicht, alsof ze moest huilen.
21:53:01 Desirée doet vol afschuw haar hand voor haar mond en doet haar gezicht in haar handen. Als ze merkt dat er bloed op haar handen zit, haalt ze haar handen van haar gezicht. 21:53:11 Jim loopt richting de statafel waar Desirée aan staat. Ze maakt een paniekerige indruk. Jim komt tegenover haar staan. Ze praten met elkaar.
21:53:41 Jim staat achter de bar en praat tegen Desirée. Desirée loopt vervolgens weer weg van de bar, steeds paniekerig achteromkijkend.
21:53:55 Pas als Jim uit haar buurt is, blijkt dat Desirée er helemaal doorheen zit. Ze doet haar handen over haar hoofd en oren en loopt zenuwachtig in het rond, terwijl ze vol afschuw naar de plaats delict kijkt.
21:54:21 Jim komt weer in beeld, Desirée haalt haar hoofd uit haar handen, klaarblijkelijk omdat zij niet wil dat Jim merkt of ziet dat ze in paniek is.
21:54:23 Desirée gaat aan de statafel achter in de zaak staan terwijl Jim met de hamer rondloopt.
21:56:49 Jim legt de hamer weer terug op de bar en loopt weer achter de bar in. Hij slaat boos met zijn handen op de bar, waarschijnlijk omdat er geen geld in de kassa zit.
21:57:32 Desirée neemt ongemakkelijk een slok van haar bier, omdat ze ziet dat Jim onder het bloed zit. Ze praten met elkaar.
21:58:07 Jim loopt richting de deur en begint eraan te trekken. Ondertussen praat hij met Desirée en geeft haar de opdracht om de deur te sluiten of om te kijken of die goed gesloten is. Desirée loopt vervolgens overdreven hard aan de deur te trekken.
21:59:10 Jim geeft Desirée opdracht om de kassa te openen. Jim houdt alles nauwlettend in de gaten.
(…)
22:10:39 Jim en Desirée staan achter de bar. Desirée zoekt iets in haar tas. Jim loopt geïrriteerd en dreigend op haar af en maakt een handbeweging. Desirée maakt het gezicht van Jim schoon. Zij doet dit op een hele ongemakkelijke manier. Jim gaat heel dicht op Desirée staan; het lijkt of hij haar handen wil pakken en haar wil zoenen. Desirée is hier niet van gediend, Jim neemt weer afstand.
22:12:09 Desirée pakt een witte doek uit haar tas. Jim staat heel dicht op haar. Waarschijnlijk vertelt hij haar dat ze de bar moet schoonmaken. Jim draait zich om en loopt achter de bar uit. Desirée maakt de hals van een fles schoon. Jim pakt een koevoet uit de gereedschapskist en loopt terug achter de bar. Desirée drinkt uit een fles.
Camera 3 (gericht op de twee gokkasten)
21:37:45 Desirée komt bij Jim en Xenos staan bij de gokkast. Jim zit aan Desirée. Jim maakt een steekbeweging achter de rug van het slachtoffer. Desirée kijkt hem aan en schudt haar hoofd.
21:42:15 Desirée loopt uit beeld.
21:44:43 Jim slaat Xenos voor het eerst met de hamer, drie seconden later staat Desirée op van de bank. Dit slaan duurt twaalf seconden. Jim stopt zeventien seconden en begint dan opnieuw te slaan. Dit keer dertien seconden.
21:45:37 Jim maakt een agressief gebaar naar Desirée. Hij schopt tegen de container met de hamer in zijn hand. Hij wijst met de hamer naar Desirée, praat tegen Xenos en tegen Desirée.
21:47:19 Jim loopt richting Desirée en praat met haar. Dit duurt twintig seconden. Vervolgens hangt Jim boos boven het slachtoffer, draait zich om en zegt weer iets tegen Desirée, op een dreigende manier, met de hamer in zijn hand.
21:48:29 Jim loopt woedend achter de bar vandaan en schreeuwt naar Xenos. Hij roept iets naar Desirée en wijst naar Xenos. Jim probeert vervolgens de gokkast open te maken en doet weer agressief tegen Desirée.
21:49:40 Jim slaat Xenos weer op het hoofd, met korte tussenpauzes. Hij scheldt tegen het slachtoffer. Loopt weer achter de bar in, slaat opnieuw met de hamer en scheldt. 21:51:15 Jim pakt een doek en droogt zijn arm af en legt de doek over het hoofd van Xenos.
21:51:28 Jim slaat weer met de hamer.
21:51:45 Jim droogt zijn hoofd af met zijn shirt en verdwijnt uit beeld.
21:53:50 Jim staat te vloeken boven Xenos. Hij legt de hamer op de bar en staat weer te vloeken in het zicht van de camera.
21:54:56 Jim gaat aan de gokkasten rommelen, begint weer te tieren tegen Xenos en pakt de hamer van de bar.
21:55:35 Desirée komt in beeld terwijl Jim boven Xenos staat. Desirée houdt afstand, neemt een slok van haar bier en loopt in het zicht van de camera zenuwachtig rond. Ze wendt haar blik af van het stoffelijk overschot. Jim staat weer te vloeken.
21:56:40 Jim komt weer achter de bar uit en pakt de hamer. Desirée deinst achteruit, frunnikt aan haar kleren en wendt zich af.
21:59:05 Jim verschijnt in beeld, gevolgd door Desirée. Ze gaan beiden achter de bar staan.
22:00:16 Jim doorzoekt de zakken van het slachtoffer en loopt een zijdeur in bij de gokkasten.
22:01:54 Jim komt achter de bar vandaan, trekt zijn blauwe hemd aan, pakt een breekijzer en een schroevendraaier. Jim wijst naar een gokkast. Desirée probeert die open te maken met een sleutel. Dat lukt niet.
22:04:24 Jim probeert Desirée vast te pakken bij haar hoofd. Ze is hier niet van gediend en deinst achteruit. Jim verdwijnt uit beeld, Desirée blijft de sleutels proberen op de gokkast. Jim komt met een breekijzer aan, maar gebruikt dat niet. Desirée blijft proberen de gokkast open te krijgen met de sleutels, maar ze lijkt niet echt haar best te doen.
22:07:04 Desirée buigt zich richting het slachtoffer en staart hem aan. Vervolgens loopt ze heel voorzichtig weg. Even later keert ze terug en probeert ze weer de gokkast open te krijgen.
22:13:11 Jim probeert de gokkasten open te breken. Hij schuift ruw en agressief met zijn voet de kist met kleingeld naar Desirée, die gaat zitten om de lade open te maken.
22:16:08 Jim loopt met een hamer in zijn hand dreigend naar de zittende Desirée, die achteruit deinst.
22:17:22 Jim begint aan een andere automaat te rommelen, met de hamer in zijn hand. Hij gooit een tas naar Desirée om het muntgeld in te doen. Jim hurkt vervolgens voor Desirée.
22:19:15 Jim probeert Desirée vast te pakken. Ze rukt zich los, waarna Jim op haar af loopt met een hamer. Desirée kijkt verschrikt naar de hamer. Ze haalt de volgende geldla uit de gokautomaat.
22:24:28 Desirée lijkt steeds aan Jim te vragen welke handeling ze nu moet verrichten. Jim is zwaar geïrriteerd en gooit wat naar Desirée.
22:29:36 Jim betreedt weer de ruimte met gokautomaten om het lichaam te verbergen, wat niet lukt. Desirée is niet meer te zien op deze beelden.
Tot zover wat er op de beelden te zien is. Wat had Desirée kunnen doen om hieraan te ontsnappen? Ze heeft haar verleden niet mee. Ze is als enig kind opgegroeid bij haar moeder en stiefvader. Op haar zesde wordt ze verkracht door een kroegbaas, op haar twaalfde onzedelijk betast door haar stief-grootvader. Op haar 23ste wordt ze verkracht waardoor ze zwanger raakt van een zoon, die ze ter adoptie afstaat. Ze wordt regelmatig mishandeld door haar partners. De kinderen uit die relaties worden in pleeggezinnen geplaatst. Vanaf haar zestiende gebruikt ze cocaïne. Ze heeft vrijwel geen schoolopleiding en een beperkte intelligentie.
Haar advocaat Yehudi Moszkowicz voert aan dat Desirée zeer kwetsbaar is en dat er eenvoudig misbruik van haar wordt gemaakt, doordat zij haar persoonlijke grenzen niet zelf kan bewaken. Volgens hem is er sprake van psychische overmacht en dient haar geen straf te worden opgelegd. Ze wordt inderdaad vrijgesproken voor de moord en de doodslag. Ze wordt wel veroordeeld voor de diefstal, maar krijgt geen straf opgelegd omdat ze niet toerekeningsvatbaar is. Er wordt een maatregel opgelegd, waarbij ze maximaal een jaar onder psychiatrische behandeling komt. Maar dat kan ook minder zijn. Jim wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijftien jaar.