Op 11 maart 2016 wordt in het kraakpand aan de Zuiderinslag in Hoevelaken Michiel Been (32) doodgestoken door medebewoner Dennis H. (42). De dader is veroordeeld tot vijf jaar celstraf. De medebewoners leven een jaar na het gebeurde nog altijd in een soort shock. Het was een bizarre toestand. Dader Dennis H. was een van de grootste viespeuken van Nederland. En er zijn vooral vraagtekens over hoe de moord zich precies heeft afgespeeld: het scenario dat de politie schetst – en door de rechtbank is overgenomen – kan volgens de bewoners niet kloppen.
“In het kraakpand waar ik woon is iemand doodgestoken door een medebewoner. Verschrikkelijk gewoon. Het slachtoffer is Michiel Been, de dader is Dennis H. De dader heeft hem van achteren negen keer in zijn rug gestoken. Het liep uit de hand omdat Dennis in de kamer woonde naast de kamer van het slachtoffer, en nogal een stank veroorzaakte omdat hij nooit zijn kamer opruimde of schoonmaakte.”
Aldus een van de bewoners van het kraakpand. Op foto’s is te zien dat het extreem vies was op de kamer van Dennis. “Hij had een kat en in al die jaren nooit de kattenbak verschoond. Hij zoop nogal veel en die blikken bier ruimde hij ook nooit op, net als de rest van zijn afval. Wij wonen daar met twintig man en we hebben regelmatig Dennis gevraagd of hij hulp nodig had, van alles hebben we geprobeerd om hem zijn kamer te laten opruimen maar niets hielp; aanbieden het voor hem te doen, of samen met hem te doen, schoonmaakartikelen gekocht. Michiel had echt last van die stank.”
Op een gegeven moment had Dennis zijn kamer ‘opgeruimd’, al rook je de stank nog wel een beetje. Er werd afgesproken dat Michiel elke maand zou kijken of de kamer van Dennis wel schoon genoeg was. “Niet dus, het werd erger en erger. Michiel klaagde regelmatig en iedereen werd er doodziek van. Ondertussen zagen we Dennis amper, die ontliep ons. Dennis had een krantenwijk, maar kon via de trap aan de andere kant wel het pand uit zonder iemand tegen te komen. Want de stank werd zo erg dat bijna elke bewoner wel over de stank begon als ze Dennis tegenkwamen. Zelfs visite had aangeboden schoonmaakmiddelen te kopen en daarna gelijk aan de slag te gaan in zijn kamer. Vervolgens kwam de visite terug uit de winkel, liep naar de kamer van Dennis, die zijn deur op slot had en niet thuis gaf. Weer een ander bood aan zijn aanhanger onder zijn raam te zetten zodat alle zooi zo uit zijn raam naar beneden gegooid kon worden. Ook dat wilde Dennis niet.”
Dat de klachten van Michiel, als naaste buurman, meer dan terecht waren blijkt als een medebewoonster een paar maanden na de moord de kamer van Dennis gaat opruimen.
“Met een mondkap ging ik naar binnen, met een rol grote vuilniszakken en handschoenen aan. Ik dacht eerst die honderden lege blikken Gulpner(bier 11% alcohol) in een zak doen, dus ik op mijn hurken, proberen met mijn armen zoveel mogelijk blikken tegelijk in de vuilniszakken te doen. Toen schrok ik. Al die blikken waren nog vol. Oud dood bier over me heen! Urghbah shit! Dan maar eerst legen in een grote emmer en dat deed ik. Kokhalzend, blik voor blik, tot de emmer vol was. Ik vond het er wel ranzig uitzien, dat dooie bier en die lucht begon me bekend voor te komen. Op een gegeven moment, ik had al drie keer toe de emmer geleegd in de wc, scheen er een zonnestraal precies op wat ik uit het blik goot en dat gaf zowat licht. O men!, riep ik in mezelf, dit is geen dood bier! Waar lijkt het op? Urgh, gadverdehel en ineens had ik het door: het was mensenpis wat in die blikken zat. Half kotsend ben ik die kamer uitgerend en ben gelijk naar de douche gegaan. Hij had gewoon alle lege blikken op de grond volgepist om niet naar de wc te hoeven, zodat wij hem niet zagen.”
Dennis blijkt toch wel íets aan opruimen te hebben gedaan. “Er stond een stapel Jumbotasjes met iets vierkants erin, alsof er vier bakstenen in zaten. Negen volgepiste halve liters sterk bier, in blikken, in gele plastic Jumbotasjes, drie bij drie en strak dichtgeknoopt. Als bouwstenen op elkaar toch wel bijna één meter hoog en anderhalve meter breed. En onder zijn vieze bed ook nog van die jumbotasjes met blikken pis. Vind je het gek dat Michiel last had van die lucht?”
Michiel heeft nooit geweten dat het vooral de urine was die de stank extreem maakte. De recherche heeft er ook niet naar gekeken, tijdens het proces is dit helemaal niet ter sprake gekomen. “Vervolgens zegt Dennis tegen de recherche dat wij allemaal tegen hem waren, terwijl we hem zo vaak hulp hebben aangeboden van alles probeerden om hem te laten opruimen.”
Volgens Dennis lag het mes waarmee hij Michiel heeft doodgestoken op tafel lag omdat hij er een kwartier ervoor kaas mee had gesneden. “Maar er zijn helemaal geen sporen van kaas gevonden. Dennis leek het slachtoffer. Michiel had een strafblad, ook voor geweld, hij had weleens iemand klappen gegeven. Dennis had geen strafblad. Dennis zegt dat Michiel door de muur heen was gekomen, maar dat geloof ik niet. Als hij echt door die muur was gegaan was, was er veel meer schade geweest, niet zo’n klein stukje uit die muur.”
De medebewoners zijn niet erg te spreken over hoe de zaak in de media is afgehandeld. “Wij willen gewoon dat dat aan Dennis gevraagd wordt: ‘Hoe zit het met die zeik van je? In die lege blikken bier.’ Wij hadden hem in huis genomen omdat hij ineens geen woonruimte meer had. En dan is dit je dank. Het kwam tijdens de rechtszaak zo over dat Michiel een gewelddadig iemand was die gewoon een medebewoner zat te zieken en te bedreigen, terwijl dat niet zo is.”
Op de foto’s van het interieur is goed te zien wat voor smeerboel het was. De stank kan men er zelf bij denken. De kamer van Michiel was aan de andere kant van de muur naast het bed van Dennis.
“Michiel was twee meter en vijf centimeter lang, het is toch onmogelijk dat hij door dit gat is gekomen? Er is een reconstructievideo gemaakt op 19 mei 2016. Technisch gezien past het, maar niet met zijn armen erbij. En waarom voelde Dennis zich bedreigd als Michiel alleen met zijn hoofd en stuk schouder erdoor kon? Waarom zat er geen spatje bloed op de glaswol, de grond of de muur om dat gat heen? Als hij Michiel negen keer heeft gestoken terwijl hij door dat gat hing, dan zou je toch bloed moeten zien?”
Logischer is dat Dennis is omgelopen en Michiel, terwijl die met zijn hoofd door het gat in de muur kwam, van achteren heeft neergestoken. Met een Japans vleesmes. Dennis had een hele messenset omdat hij in de horeca had gewerkt, tien jaar geleden. “Ook heeft hij tegen minimaal twee mensen gezegd dat als Michiel hem zou blijven lastigvallen, dat hij hem dan zou neersteken. Dat kwam ook niet naar voren tijdens de rechtszaak.”
Dennis is veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijf jaar. “Ik verwacht ook niet dat hij nog hogere straf krijgt, maar hij heeft gewoon de boel zo verdraaid dat hij de zieligerd is en het systeem aan zijn kant heeft. Over vier jaar is hij vrij en krijgt hij waarschijnlijk een huis toegewezen. Dus: hij komt er het beste vanaf, terwijl mijn huisgenoten erbij waren en hun maat hebben zien doodbloeden. Ons leven is nooit meer hetzelfde. Er waren honderden mensen op de begrafenis, en een paar maanden later is er in Frankrijk, Rennes, een feest ter ere van hem gegeven waar meer dan duizend man op af is gekomen.”
Er waren vier medebewoners bij toen Michiel lag dood te bloeden.
“Die zijn er het ergst aan toe. Als je iemand zijn ademhaling ziet, dwars door zijn lichaam, omdat er één wond zo groot was dat de arts er met zijn hand in kon, hoe kan hij maar vijf jaar krijgen? En het klopt ook niet dat Michiel zomaar door de muur kwam. Michiel was niet gewelddadig en agressief, hij had gewoon echt last van die stank. Die Dennis heeft nooit zijn vieze zooi opgeruimd, bij geen één woning van hem, hij heeft altijd een vieze bende achtergelaten, overal. Ook liegt hij over ons. Hij zegt dat we tegen hem waren, terwijl we hem alleen maar wilden helpen, anders had hij nooit bij ons gewoond. Michiel heeft hem niet geterroriseerd. De avond dat het gebeurde was het de eerste keer dat hij Dennis een klap had gegeven. Vier jaar geleden begon de stank in die kamer al.”
In de kranten stond dat Michiel Been een bekende en geliefde verschijning was in de krakerswereld en de muziekscene. Hij werd De Lange genoemd en was veel bezig met muziek en muziekinstallaties: “Een heel bijzondere jongen en een inspiratiebron voor veel mensen.”
Het voormalige schoolpand waar het dodelijke steekincident zich afspeelde plaatsvond, is eigendom van de gemeente Nijkerk. De afgelopen jaren zijn er verschillende pogingen ondernomen om het gebouw een nieuwe bestemming te geven, dan is er een reden om het gebouw te laten ontruimen. Buurtbewoners zouden betrekkelijk weinig last hebben van de twintig bewoners van het kraakpand.
In december 2016 eiste het Openbaar Ministerie zeven jaar cel tegen Dennis N. Volgens het proces-verbaal had Michiel zijn buurman voor de zoveelste keer aangesproken op zijn vervuilende gedrag, waarbij hij hem ook geslagen zou hebben. De ruzie kon worden gesust door een huisgenoot. Vervolgens zou Michiel een ijzeren staaf hebben gegooid door het gat in de muur tussen beide kamers. Hij had daarna het gat groter gemaakt en was daar met zijn bovenlichaam door het gat. De verdachte pakte daarop een mes en stak hem negen maal in zijn lichaam. Volgens de officier van justitie was er geen sprake van noodweer. Het was wel een situatie waarin de verdachte werd bedreigd, maar had hij wel de kans om te vluchten. Die kans had hij moeten nemen. Volgens deskundigen was de verdachte verminderd toerekeningsvatbaar.