In de zomer van 2017 zijn Nederland en Turkije in de ban van een mysterieuze vermissing. De 21-jarige Joey Hoffmann uit Haaksbergen verdwijnt begin juli spoorloos in Turkije. Hij is samen met een bevriend stel in het kader van een soort ‘Ik Vertrek’ weggegaan, maar hij hield het na een paar dagen al voor gezien en zou alleen terug zijn gereisd. Maar hij is nooit in Nederland aangekomen. Wat is er gebeurd?
“Jaa, haaaa, haaaa. Bang, bang… Niks te bang’n. Zal wel een grapje van de politie zijn, want wil’n ons nog ’n keertje spreek’n. We heb’n vandaag bijna ’n ongeluk gehad, was bijna dood geweest jonge (gelach op de achtergrond). Bijna zat ik vol op ’n olietanker joh.”
Een telefoongesprekje vanuit Turkije, waarin Bjorn Breukers aan een Nederlandse vriend vertelt over hun reis. Bjorn en zijn vrouw Derya zijn dan al een keer door de politie gehoord over de vermissing van Joey Hoffman, maar ze hebben de politie niks wijzer gemaakt. Weten ze echt niks, of houden ze zich van de domme?
Op 30 juni zijn Bjorn Breukers (34) en zijn vriendin Derya Ün (26) vanuit Haaksbergen vertrokken naar Turkije. Een tamelijk hachelijke onderneming. De 21-jarige Joey Hoffmann en een andere vriend, Obie, zouden ook meegaan in de gammele Mercedes Vito, maar Obie was op het laatste moment afgehaakt. Derya is de enige met een rijbewijs. Als ze meteen al een verkeerde straat inrijdt en er niks anders opzit dan achteruit te rijden, blijkt dat de versnelling van de Vito kapot is: hij kan alleen maar vooruit. Dat wordt duwen. Obie houdt het voor gezien.
De reis verloopt niet heel snel: op 5 juli is het drietal nog in Bulgarije. Bjorn heeft geen rijbewijs, maar hij rijdt wel, getuige het telefoongesprekje. Als Bjorn vertelt, met een zwaar Twents accent, dat hij bijna op een olietanker – hij zal een tankauto bedoelen – is gereden, doet Derya een duit in het zakje: “Je was bijna in slaap geval’n achter het stuur.” Bjorn: “Oooooh jonge, vanaf Ankara, ik was Ankara voorbij en ‘bjuuuuuuuuuuh’… Nog steeds zonder rijbewijs, was nog steeds niet aangehoud’n, kwam gewoon elke grens over jonge, zonder rijbewijs, jonge, ik zeg het je, hahaha, leipo’s hè.”
(het telefoongesprek is hier te beluisteren)
Terwijl iedereen in Nederland en Turkije op zoek is naar hen, bellen Bjorn en Derya met een vriend in Nederland. Ze zijn al bij de politie geweest om een verklaring af te leggen, over de vermissing van Joey, maar daar is niemand veel wijzer van geworden. Op zaterdagmorgen 8 juli was Joey vertrokken om water te gaan halen en ze hadden hem nooit meer teruggezien. Wat niet zo vreemd was: Joey had het na een paar dagen wel bekeken in het zuidoosten van Turkije, bij de stad Silifke, waar geen toerist te bekennen is. Het was de bedoeling hier op een afgelegen terrein een houten huisje te bouwen, maar daar was niks van terechtgekomen.
Het was iedereen een raadsel hoe het stel aan geld zou moeten komen om überhaupt te kunnen overleven in Turkije: Bjorn en Derya hebben geen werk. In Nederland niet, in Turkije niet. Toch hadden ze wel wat contant geld bij zich. Bjorn stuurt een foto naar een vriend waarop hij een stapel bankbiljetten in zijn handen houdt. Enkele duizenden euro’s. Hij zegt dat hij 20.000 euro bij zich heeft.
Vanwaar dit avontuur in Turkije? In 2013 leren Derya en Bjorn elkaar in Haaksbergen kennen. Derya is van Turkse komaf, maar geboren in Nederland. Derya lijdt aan een erfelijke ziekte die haar nieren heeft aangetast. Ze is afhankelijk van dialysemachines. Eind 2014 trouwen ze. Bjorn besluit een van zijn nieren aan haar af te staan. Zo’n operatie is in Turkije goedkoper dan in Nederland en in april 2017 reizen ze naar Turkije. Bij die gelegenheid bezoeken Bjorn en Derya de vader van Derya, die in Tarsus woont, niet heel ver van Silifke. De ouders van Derya zijn gescheiden, vader Cahit Ün was vier jaar geleden, na 25 jaar in Nederland te hebben gewoond, teruggekeerd naar zijn geboorteland.
Het weerzien is geen onverdeeld genoegen. Aan de verslaggever van het Algemeen Dagblad die hem opzoekt, vertelt Cahit dat zijn contact met Derya de laatste jaren niet goed is. “Dat komt door Björn,” zegt hij. “Het is een rare jongen. Ik ken de verhalen over zijn drugsbezit maar al te goed. Ik wilde niet dat zij met hem zou trouwen. Maar dat heeft ze toch gedaan.”
In april zag Cahit schoonzoon Bjorn voor het eerst, toen ze een week lang bij hem logeerden. Ze zaten de hele tijd te roken, Cahit kon er niet meer tegen en zette beiden het huis uit.
Op 23 mei wordt in het ziekenhuis van de bekende toeristenplaats Antalya de operatie uitgevoerd. Derya wil liever in Turkije blijven wonen, in de buurt van het ziekenhuis en haar familie. Al is Antalya een behoorlijk eind van Silifke en nog verder van Tarsus, waar haar familie woont.
Ze gaan naar een makelaar in Silifke om een stukje grond te kopen waar ze een huisje kunnen neerzetten. Ze doen een aanbetaling van 700 euro voor een plek op een terrein waar weleens wildparkeerders staan. Daarna gaan ze terug naar Nederland, om op 30 juni definitief af te reizen. Haar vader weet hier overigens niets van, hij had geen contact meer met haar gehad.
Als de politie Bjorn en Derya hoort over de verdwijning van Joey, vertelt Bjorn dat ze op de avond voor de verdwijning met z’n drieën drugs hebben gebruikt. Amfetamine. Familie en vrienden van Joey zijn laaiend: dat zou Joey nooit doen. Waarom vertelt Bjorn dit? Dat híj drugs gebruikt, verbaast niemand. In augustus 2014 was hij nog veroordeeld voor het in bezit hebben van een kleine hoeveelheid drugs. Een baan had hij niet, hij maakte schilderijen, maar die leverden voor zover bekend niet voldoende op om van te leven.
Het blijft een volkomen raadsel wat er is gebeurd. Bjorn doet mee aan de zoekacties van de politie, onder de bloedhete Turkse zon. Omringd door talrijke politiemensen wijst hij de plekken aan waar hij met Joey is geweest. Op de parkeerplek wordt een afgescheurd blad gevonden uit een oude agenda, uit 2014, met de naam en het adres van Joey, in Haaksbergen. Een agenda van Bjorn? Waarom een afgescheurd blad, hoe kwam die agenda – of alleen dat blaadje – hier? Niemand kan het verklaren.
Voor de politie zijn Bjorn en Derya officieel geen verdachten, hun verklaringen lijken bijna helemaal te kloppen. Zolang Joey geen teken van leven geeft, of zijn lichaam niet wordt gevonden, is er niets dat aantoont dat ze onwaarheid spreken.
TIJDLIJN: DE LAATSTE REIS VAN JOEY HOFFMAN
Op 20 juni zijn Bjorn en Derya bij makelaar Sahin Igdir in Silifke, om een kampeerplek te kopen. De grond is van Alim Gürsoy. Bjorn en Derya willen in de natuur wonen. Er mag op deze archeologische plaats officieel niet worden gebouwd, maar een houten gebouwtje zonder betonnen verankering, daar zal geen haan naar kraaien. Het stuk grond kost 14.000 euro. De makelaar legt het contract klaar, Bjorn en Derya doen een aanbetaling van 700 euro.
Bjorn en Derya reizen terug naar Nederland, kopen een oude Mercedes Vito en vertrekken op 30 juni naar Turkije. Plaatsgenoot Joey Hoffman en zijn vriend Obie zullen meegaan om te helpen met het bouwen. Joey is nog nooit eerder met vakantie geweest. Hij gaat ervan uit dat hij op kosten van Bjorn en Derya kan leven, in ruil voor de hulp. Hij neemt geen geld mee, alleen een pinpas. Als blijkt dat de versnellingsbank van de Vito stuk is, houdt Obie het voor gezien.
Op vrijdag 7 juli arriveren Bjorn, Derya en Joey in Silifke. Ze melden zich bij de makelaar, maar het is al buiten kantoortijd. De makelaar belt grondeigenaar Alim om te zeggen dat de Nederlanders alvast naar de kampeerplek gaan. Ze zullen na het weekend terugkomen. Ze gaan naar Alim, die hen een andere plek aanbiedt, dichter bij zijn huis, zodat ze elektriciteit hebben en de buitendouche kunnen gebruiken. Alim vindt de kampeerplek geen geschikte locatie, maar Bjorn weigert het aanbod: ze willen zo ver mogelijk van de bewoonde wereld leven. Op 7 juli zijn Bjorn en Derya ook in Tarsus gezien, bij het huis van Deya’s oma.
Op zaterdagmorgen 8 juli gaat landeigenaar Alim op bezoek bij de kampeerders. Hij komt Bjorn tegen, die met ontbloot bovenlijf op het pad naar de kampeerplek loopt. Alim is met zijn auto en geeft Bjorn een fles water. Die gooit Bjorn leeg over zijn lichaam. Hij wil niet bij Alim in de auto. Alim rijdt door naar de kampeerplek en hoort Derya en Joey ruziemaken. Hij ziet dat het Mercedes-busje is vastgelopen op een paar grote keien. Alim biedt aan het busje los te trekken, maar Derya en Joey slaan het aanbod af. Ze pakken de flessen water aan die Gürsoy voor hen heeft meegenomen. Later die dag gaan ze met zijn drieën – met Bjorn erbij – lopend in de richting van de hoofdweg, een paar kilometer van de kampeerplaats. Bjorn verklaart later dat ze geen water meer hadden en daarom op zoek gingen, maar dat klopt niet met het verhaal van Alim, die zegt dat er op het moment dat hij er was nog minstens tien liter water voorhanden was.
Waar ging de ruzie tussen Derya en Joey over? Bjorn laat later aan een vriend weten dat hij zich ergerde aan Joey, die geen hand uitstak bij het bouwen, maar dat is merkwaardig: er was nog niks te bouwen. Er was geen grond gekocht, er was geen bouwmateriaal. Of was het omdat Joey op hun kosten leefde? Volgens Derya wilde Joey terug naar Nederland en had ze hem 400 euro gegeven voor een taxi, om naar het vliegveld te komen. Dit had ze buiten medeweten van Bjorn gedaan, die zou het daar waarschijnlijk niet mee eens zijn geweest. Joey zou op enig moment nog wel een poging hebben gedaan geld te pinnen. Hij had naar Nederland gebeld om te vragen of er geld op zijn rekening kon worden gestort, maar het pinnen was in elk geval niet gelukt.
Op zaterdagavond gaat Alim opnieuw naar de kampeerplek. Dan is alleen Derya er nog. Zij vertelt dat Joey naar het vliegveld is gegaan. Bjorn is zoek. Iemand van de militaire politie brengt Derya naar een hotel, ze mag niet alleen op de kampeerplaats blijven. Waar zijn Bjorn en Joey? Volgens Derya is het zo gegaan: ze waren ’s middags met z’n drieën op zoek gegaan naar water. Joey besloot halverwege om te keren, hij vond het te gevaarlijk en te zinloos. Daarna hadden ze hem niet meer gezien. Bjorn en Derya waren doorgelopen. Beneden, bij een vierbaansweg, waren Bjorn en Derya elkaar uit het oog verloren. Derya had water gehaald bij een hotel, Bjorn zou een eindje verderop hebben gewacht.
Toen ze elkaar niet konden vinden, was Bjorn alleen teruggelopen naar de kampeerplek. Onderweg daarheen was hij flauwgevallen en van het vijftien meter hoge, rotsachtige talud gevallen. Derya kon hem niet vinden, blijkbaar hadden ze geen contact met mobiele telefoons, en ze was zoals ze eerder hadden afgesproken voor het geval ze elkaar kwijt zouden raken, naar haar familie in Tarsus gereisd. Met een taxi. Niet naar haar vader, dus, andere familie. Intussen had Bjorn urenlang onderaan het talud gelegen, was weer opgekrabbeld en had een hotel weten te bereiken. Van daar was hij naar het ziekenhuis in Silifke gebracht.
Zondag 9 juli: Derya en Bjorn treffen elkaar in het ziekenhuis van Silifke. Bjorn heeft vrij ernstige verwondingen. Hij zegt tegen haar dat hij van een vijftien meter hoge rots is gevallen. Tegen de dokter had hij verteld hij dat hij in elkaar was geslagen door dorpsjongens, maar dat klopte dus niet.
Maandag 10 juli: Tegen het advies van de artsen verlaat Bjorn het ziekenhuis.
Vrijdag 14 juli: Bjorn en Derya melden zich bij de makelaar. Ze hadden op maandag al moeten komen om het contract te tekenen, maar ze hadden zich blijkbaar bedacht. Ook nu tekenen ze niet en de makelaar is er klaar mee. Ze krijgen de aanbetaling niet terug. Derya vertelt dat ze nu naar Antalya willen, waar ze een houten huisje in de buurt van het ziekenhuis willen bouwen zodat Björn medische hulp kan krijgen. Intussen verblijven ze in het huis van Deya’s oma in Tarsus. De oma is zelf in Nederland.
Maandag 17 juli: De familie van Joey maakt zich ongerust: ze hebben sinds 5 juli al geen contact meer met hem. Toen was alles nog goed: ze waren op dat moment in Bulgarije. Hij blijkt op 5 juli nog wel geld te hebben gepind. Pogingen om Bjorn en Derya te bereiken en om opheldering te vragen, mislukken.
Vrijdag 21 juli: De Nederlandse politie heeft contact met Bjorn en Derya, maar wordt niet veel wijzer. Volgens het stel is Joey tussen acht en tien juli vertrokken naar Nederland omdat hij heimwee had, daarna hebben ze hem niet meer gezien en ook niet meer kunnen bereiken.
Donderdag 27 juli: De familie van Derya doet in Turkije aangifte van vermissing: niemand kan haar – of Bjorn – nog bereiken.
Woensdag 2 augustus: Derya en Bjorn worden enkele dagen vastgehouden op het politiebureau. De politie verdenkt hen van betrokkenheid bij de verdwijning van Joey, maar beiden blijven volhouden dat ze niet weten wat er met Joey is gebeurd. De politie kan niet bewijzen dat het anders is en na enkele dagen worden ze vrijgelaten. Ze mogen het land niet uit.
Zaterdag 5 augustus: Er wordt een grote zoekactie gehouden in een uitgebreid gebied rond de kampeerplek in Silifke waar Joey is verdwenen. Met 75 agenten, twee speurhonden en twee drones wordt het rotsachtige gebied doorzocht. Volgens de leider van het onderzoek is het onwaarschijnlijk dat het lichaam van de gezochte Nederlander in dit gebied te vinden is: alles is terdege uitgekamd. Als Joey lopend is vertrokken, kan hij volgens een oud-werkgever nooit ver zijn: hij zou zijn afgekeurd vanwege problemen met zijn lies, hij kan zeker onder zulke zware omstandigheden geen grote afstanden afleggen. Heeft hij toch kans gezien de autoweg te bereiken en heeft hij daar een lift gekregen?
Woensdag 9 augustus: Een speciaal getrainde hond komt naar het Silifke om daar in de bergen te zoeken naar Joey om er zeker van te zijn dat er geen lichaam ligt in de omgeving waar hij voor het laatst is gezien. Er zijn in heel Turkije maar twee honden geschikt om in dit ruige heuvelgebied te zoeken. Na de vorige zoekactie, die tweeënhalf uur duurde, had de politie laten weten dat het niet nodig was om hier opnieuw te zoeken, maar daar is men dus op teruggekomen.
(belangrijkste bronnen: Algemeen Dagblad en De Telegraaf)